END HIV

Category: โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์

  • รู้จัก Doxy-PEP การใช้ยาปฏิชีวนะป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์

    รู้จัก Doxy-PEP การใช้ยาปฏิชีวนะป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์

    โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ (STI) ยังคงเป็นหนึ่งในปัญหาสาธารณสุขระดับโลกที่ท้าทาย แม้ในปัจจุบันเรามีเครื่องมือป้องกันหลายอย่าง เช่น ถุงยางอนามัย, PrEP (Pre-Exposure Prophylaxis) สำหรับการป้องกันเอชไอวี, และการตรวจสุขภาพเป็นประจำ แต่จำนวนผู้ติดเชื้อซิฟิลิส หนองใน และหนองในเทียม ยังคงเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง

    หนึ่งในแนวทางใหม่ที่เริ่มได้รับความสนใจในแวดวงการแพทย์ และสาธารณสุข คือ Doxy-PEP (Doxycycline Post-Exposure Prophylaxis) หรือการใช้ยาปฏิชีวนะ Doxycycline หลังการมีเพศสัมพันธ์ที่มีความเสี่ยง เพื่อช่วยลดโอกาสการติดเชื้อโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์บางชนิด เราจะพาคุณทำความเข้าใจเชิงลึกเกี่ยวกับ Doxy-PEP ตั้งแต่ความหมาย กลไกการทำงาน ประสิทธิภาพ ข้อดี ข้อจำกัด ไปจนถึงประเด็นการวิจัย และข้อถกเถียงด้านสาธารณสุข

    รู้จัก Doxy-PEP: การใช้ยาปฏิชีวนะป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์

    Doxy-PEP คืออะไร?

    Doxy-PEP (Doxycycline Post-Exposure Prophylaxis) คือ การใช้ยาปฏิชีวนะ doxycycline ขนาด 200 มก. ภายใน ไม่เกิน 72 ชั่วโมง หลังการมีเพศสัมพันธ์ที่มีความเสี่ยง (เช่น ไม่ได้ใช้ถุงยาง หรือถุงยางแตก) โดยกำหนด ไม่เกิน 1 ครั้งต่อวัน จุดประสงค์ คือ ลดโอกาสติดโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ที่เกิดจากแบคทีเรีย ได้แก่ ซิฟิลิส (Treponema pallidum), หนองในแท้ (Neisseria gonorrhoeae), หนองในเทียม (Chlamydia trachomatis) ไม่ครอบคลุมโรคจากไวรัส (เช่น HIV, เริม, ไวรัสตับอักเสบ ฯลฯ) และจึง ไม่ทดแทน PrEP/PEP ป้องกัน HIV หรือถุงยาง แต่เป็น ตัวเสริม หลังเหตุการณ์เสี่ยงเท่านั้น

    กลไกการออกฤทธิ์ของ Doxycycline

    • Doxycycline เป็นยาปฏิชีวนะในกลุ่ม tetracycline
    • ออกฤทธิ์โดย ยับยั้งการสร้างโปรตีนของเชื้อแบคทีเรีย → ทำให้เชื้อไม่สามารถเพิ่มจำนวนได้
    • เมื่อเชื้อหยุดแบ่งตัว ร่างกายสามารถใช้ ระบบภูมิคุ้มกัน กำจัดเชื้อออกไป
    • หากรับประทานเป็น PEP (Post-Exposure Prophylaxis) หลังการมีเพศสัมพันธ์ที่มีความเสี่ยงภายในเวลาไม่นาน → ยาจะช่วยตัดวงจร ไม่ให้เชื้อแบคทีเรียตั้งหลักในร่างกาย และก่อโรคได้เต็มรูป

    ใครบ้างที่เหมาะกับการใช้ Doxy-PEP

    • ชายที่มีเพศสัมพันธ์กับชาย (MSM) และ สตรีข้ามเพศ (TGW) ที่มีพฤติกรรมเสี่ยงสูง
    • ผู้ที่เคยติดโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ซ้ำ ๆ หรือมีประวัติการติดเชื้อแบคทีเรียทางเพศสัมพันธ์ เช่น ซิฟิลิส หนองในแท้ หนองในเทียม อย่างน้อย 1 ครั้งในรอบ 12 เดือนที่ผ่านมา
    • ควรได้รับ Doxy-PEP ร่วมกับแพ็กเกจบริการสุขภาพทางเพศแบบครบวงจร ได้แก่
      • การตรวจคัดกรองโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ทุก 3 เดือน
      • การฉีดวัคซีนที่จำเป็น เช่น HPV และ ไวรัสตับอักเสบบี
      • การประเมินความเสี่ยง และปรับพฤติกรรมรายบุคคล
    • การใช้ Doxy-PEP ควรอยู่ภายใต้การดูแลของบุคลากรทางการแพทย์ และไม่ควรซื้อใช้เอง
    • ผู้ที่ใช้ PrEP อยู่แล้ว และต้องการป้องกันโรคอื่นเพิ่มเติม
    • ผู้ที่มีคู่นอนหลายคน หรือไม่ค่อยใช้ถุงยางอนามัย

    วิธีใช้ Doxy-PEP ที่ถูกต้อง

    ขนาด & เวลา

    • 200 มก. (มักเป็นแคปซูล 100 มก. x 2)
    • กินให้เร็วที่สุด หลังเสี่ยง โดยยังอยู่ในกรอบ ≤72 ชม. (ยิ่งเร็ว ยิ่งมีโอกาสป้องกันสูง)
    • ความถี่: ไม่เกิน 1 โดส/วัน ต่อช่วงเวลา 24 ชม. ถึงแม้จะมีเพศสัมพันธ์หลายครั้งใน 24 ชม. นับเป็น หนึ่งโดสเดียว

    วิธีกินให้ปลอดภัย

    • กลืนด้วย น้ำเต็มแก้ว และ นั่ง/ยืน อย่างน้อย 30 นาที หลังกลืน เพื่อลดการระคายเคืองหลอดอาหาร
    • หลีกเลี่ยง นม/โยเกิร์ต/แคลเซียม/เหล็ก/แมกนีเซียม/สังกะสี/ยาลดกรด/บิสมัทซับซาลิไซเลต ช่วง ก่อน–หลัง 2 ชม. (ลดการจับตัวของยา ทำให้ประสิทธิภาพตก)
    • หาก อาเจียนภายใน ~1 ชม. หลังรับประทาน และเห็นแคปซูล/เม็ดยา อาจต้องรับซ้ำ 1 โดส (ถ้าไม่แน่ใจ โทร/ปรึกษาแพทย์)

    ตัวอย่างสถานการณ์

    • ศุกร์ตีหนึ่งมีเพศสัมพันธ์เสี่ยง → กินโดสแรกทันที (ศุกร์ 01:30)
    • ถ้าคืนเสาร์มีเสี่ยงอีกครั้ง และยังไม่ครบ 24 ชม.จากโดสก่อน อย่ากินเพิ่ม; หากเลย 24 ชม. แล้วจึงรับ 200 มก. ได้อีกครั้ง

    ใช้ร่วมกับมาตรการอื่น

    • ถุงยางอนามัย ทุกครั้งที่เป็นไปได้
    • ตรวจสุขภาพทางเพศสัมพันธ์ สม่ำเสมอ (ส่วนใหญ่ทุก 3–6 เดือน)
    • พิจารณา PrEP (HIV) ถ้าเสี่ยงสูง และ PEP (HIV) ภายใน 72 ชม. หลังเสี่ยงกรณีไม่ได้ป้องกัน
    ข้อดีของการใช้ Doxy-PEP

    ข้อดีของการใช้ Doxy-PEP

    • ลดโอกาสเป็น ซิฟิลิส/หนองในเทียม ได้อย่างมีนัยสำคัญในกลุ่มเป้าหมาย
    • ใช้ร่วมกับ PrEP (HIV) เพิ่มประสิทธิภาพในการป้องกันไวรัสเอชไอวี และลดความเสี่ยงจากการติดเชื้อแบคทีเรียบางชนิด
    • อาจช่วยลดการแพร่เชื้อระดับชุมชน หากใช้แบบมีเป้าหมาย และติดตามใกล้ชิด (โปรแกรมคัดกรองทุก 3 เดือน)

    ข้อจำกัด และข้อควรระวังของใช้ Doxy-PEP

    • การดื้อยาปฏิชีวนะ การใช้ถี่หรือใช้กว้างขวางเกินจำเป็น อาจเร่ง antibiotic resistance โดยเฉพาะ หนองในแท้ ที่มีปัญหาดื้อยาทั่วโลก จึงต้องใช้แบบจำเพาะกลุ่มเสี่ยง + ติดตามผล เท่านั้น
    • ผลข้างเคียงพบบ่อย
      • คลื่นไส้ ปวดท้อง ท้องเสีย/กรดไหลย้อน (ลดได้ด้วยการกินหลังอาหารเบา ๆ + น้ำมาก ๆ)
      • ผิวไวแสง (photosensitivity): ระวังแดดจัด/ใช้กันแดด/ใส่เสื้อปกปิด
    • ปฏิกิริยาระหว่างยา/ข้อห้าม
      • หลีกเลี่ยงร่วมกับ isotretinoin (เสี่ยงความดันในกะโหลกศีรษะสูง)
      • ระวังร่วมกับ warfarin (อาจทำให้ INR เปลี่ยน ต้องติดตาม)
      • แพ้ tetracycline, ตั้งครรภ์/ให้นม, อายุ <8 ปี: ไม่แนะนำ
      • ถ้ามีอาการ ผื่น/หายใจลำบาก/บวม → หยุดยา และไปพบแพทย์ทันที
    • ข้อจำกัดด้านความครอบคลุมโรค ไม่ป้องกัน HIV, HSV, HBV/HCV—ยังต้องใช้ ถุงยาง, PrEP/PEP (HIV), วัคซีนตับบี/HPV ตามความเหมาะสม
    • ไม่ใช่ยารักษาโรคที่เริ่มมีอาการแล้ว ถ้าคุณมีอาการชัด (เช่น แผล/ผื่น/ตกขาวหนอง/ปัสสาวะแสบขัด) → ควรได้รับ การวินิจฉัย และสูตรยารักษาเต็มคอร์ส ไม่ใช่ Doxy-PEP

    การดูแลต่อเนื่องเมื่อเริ่ม Doxy-PEP

    • ติดตามทุก 3 เดือน: ทบทวนความถี่การใช้, ผลข้างเคียง, ตรวจ HIV/ซิฟิลิส/CT-NG ตามตำแหน่งเสี่ยง (อวัยวะเพศ/คอ/ทวารหนัก), ทบทวน วัคซีน (HPV/ตับบี) และการใช้ PrEP/PEP
    • การใช้ซ้ำบ่อย ๆ: ถ้าใช้บ่อยเพราะเสี่ยงถี่ ควรพูดคุยปรับแผนการป้องกัน (สื่อสารกับคู่นอน/เพิ่มการใช้ถุงยาง/ปรับพฤติกรรม/จัดการปัจจัยแอลกอฮอล์–สารเสพติด)

    อ่านบทความอื่น ๆ เพิ่มเติม

    Doxy-PEP เป็นทางเลือกใหม่ที่น่าจับตามองในการป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์จากแบคทีเรีย เช่น ซิฟิลิส หนองใน และหนองในเทียม โดยเฉพาะในกลุ่มเสี่ยงสูง แม้ผลวิจัยชี้ว่ามีประสิทธิภาพสูง แต่ก็ยังมีข้อถกเถียงเรื่อง การดื้อยา และผลกระทบระยะยาว การใช้ Doxy-PEP จึงควรอยู่ภายใต้คำแนะนำของแพทย์และต้องใช้ร่วมกับวิธีป้องกันอื่น เช่น ถุงยางอนามัย และการตรวจสุขภาพอย่างสม่ำเสมอ

    การรู้จัก และเข้าใจ Doxy-PEP อย่างรอบด้าน จะช่วยให้คุณสามารถตัดสินใจได้อย่างมีข้อมูล และปกป้องสุขภาพทางเพศได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น

    เอกสารอ้างอิง

    • Centers for Disease Control and Prevention (CDC). (2023). Doxy PEP for Bacterial STI Prevention. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก: https://www.cdc.gov/std/doxy-pep
    • World Health Organization (WHO). (2023). Sexually transmitted infections (STIs). [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/sexually-transmitted-infections-(stis)
    • Molina, J.M., et al. (2018). Post-exposure prophylaxis with doxycycline to prevent sexually transmitted infections in men who have sex with men: ANRS IPERGAY substudy. The Lancet Infectious Diseases. [ออนไลน์] https://doi.org/10.1016/S1473-3099(18)30044-8
    • CDC Fact Sheet. (2022). HIV, STDs, and Gay and Bisexual Men. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก: https://www.cdc.gov/std/life-stages-populations/msm.htm
    • กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. (2566). โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์: แนวทางป้องกันและควบคุมโรค. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก: https://ddc.moph.go.th
  • รู้จักโรคเริมที่อวัยวะเพศ วิธีสังเกต และดูแลอย่างถูกต้อง

    รู้จักโรคเริมที่อวัยวะเพศ วิธีสังเกต และดูแลอย่างถูกต้อง

    โรคเริมที่อวัยวะเพศเป็นโรคติดเชื้อไวรัสชนิดหนึ่งที่ส่งผลกระทบต่อระบบผิวหนัง และเยื่อเมือกบริเวณอวัยวะเพศ มีสาเหตุจากไวรัส Herpes Simplex Virus (HSV) ที่แบ่งออกเป็น 2 ชนิดหลักคือ HSV-1 และ HSV-2 ซึ่งทั้งสองชนิดสามารถทำให้เกิดเริมที่อวัยวะเพศได้ แม้ว่าทั่วไปแล้ว HSV-2 จะเป็นสาเหตุหลักของโรคเริมที่อวัยวะเพศ ในขณะที่ HSV-1 มักเกี่ยวข้องกับเริมที่ปากหรือริมฝีปาก แต่ปัจจุบันพบว่าทั้งสองชนิดสามารถติดเชื้อได้ทั้งบริเวณอวัยวะเพศ และปาก

    โรคเริมที่อวัยวะเพศไม่เพียงแต่ส่งผลต่อร่างกายเท่านั้น แต่ยังส่งผลกระทบต่อจิตใจ และความสัมพันธ์ทางเพศของผู้ป่วยด้วย ในบทความนี้ เราจะพาทุกคนไปรู้จักกับโรคเริมที่อวัยวะเพศอย่างละเอียด ตั้งแต่สาเหตุ อาการ วิธีสังเกต การรักษา และวิธีดูแลตัวเองอย่างถูกต้อง เพื่อให้สามารถป้องกัน และรับมือกับโรคนี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

    รู้จักโรคเริมที่อวัยวะเพศ วิธีสังเกต และดูแลอย่างถูกต้อง

    โรคเริมที่อวัยวะเพศ คืออะไร?

    โรคเริมที่อวัยวะเพศ (Genital Herpes) คือ โรคติดเชื้อไวรัสที่เกิดจากไวรัส HSV ซึ่งติดต่อผ่านทางการมีเพศสัมพันธ์ หรือการสัมผัสโดยตรงกับแผลหรือสารคัดหลั่งของผู้ติดเชื้อไวรัสในบริเวณอวัยวะเพศ ไวรัสจะเข้าสู่ร่างกายผ่านทางบาดแผลเล็ก ๆ หรือเยื่อเมือก และจะซ่อนตัวอยู่ในระบบประสาทจนกว่าจะมีการกระตุ้นให้เกิดอาการขึ้นมา

    เริมที่อวัยวะเพศเป็นโรคเรื้อรังที่ไม่มีวิธีรักษาให้หายขาดได้ แต่สามารถควบคุมอาการ และลดการแพร่เชื้อได้ด้วยยา และการดูแลตัวเอง

    สาเหตุของโรคเริมที่อวัยวะเพศ

    สาเหตุหลักของโรคเริมที่อวัยวะเพศคือการติดเชื้อไวรัส HSV ผ่านทาง

    • การมีเพศสัมพันธ์แบบไม่ป้องกัน ไม่ว่าจะเป็นเพศสัมพันธ์ทางช่องคลอด ทางทวารหนัก หรือทางปาก
    • การสัมผัสกับแผลหรือของเหลวที่มีเชื้อไวรัส เช่น การใช้ของใช้ส่วนตัวร่วมกันที่มีเลือดหรือน้ำเหลืองติดอยู่
    • การถ่ายทอดจากแม่สู่ลูกระหว่างคลอดในกรณีที่แม่มีการติดเชื้อเริมที่อวัยวะเพศ

    อาการของโรคเริมที่อวัยวะเพศ

    อาการเริมที่อวัยวะเพศอาจแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล บางคนอาจไม่มีอาการใด ๆ เลย (ภาวะซ่อนเร้น) ขณะที่บางคนอาจมีอาการรุนแรง และเกิดซ้ำได้ อาการทั่วไปที่พบบ่อย ได้แก่

    • มีตุ่มพองใสหรือแผลพุพองเล็ก ๆ บริเวณอวัยวะเพศ ริมฝีปากช่องคลอด รอบ ๆ ทวารหนัก หรือบริเวณขาหนีบ
    • แผลเหล่านี้จะแตกออกและกลายเป็นแผลเปื่อยที่เจ็บปวด
    • รู้สึกแสบหรือคันบริเวณที่เป็นแผล
    • บางรายอาจมีอาการเจ็บปวดเวลาปัสสาวะ หรือมีตกขาวผิดปกติ
    • ในบางครั้งอาจมีไข้ ปวดกล้ามเนื้อ และต่อมน้ำเหลืองบริเวณขาหนีบบวม 

    วิธีสังเกต และตรวจวินิจฉัยโรคเริมที่อวัยวะเพศ

    • สังเกตอาการเบื้องต้น หากพบตุ่มพองใสหรือแผลบริเวณอวัยวะเพศที่มีอาการเจ็บปวดร่วมกับไข้ หรือมีประวัติการมีเพศสัมพันธ์ที่เสี่ยง ควรเฝ้าสังเกต และรีบพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัย
    • การตรวจทางการแพทย์ แพทย์จะตรวจโดยการ
      • สอบถามประวัติทางเพศ และอาการที่เป็น
      • ตรวจร่างกายบริเวณอวัยวะเพศ และบริเวณที่มีแผล
      • เจาะเลือดตรวจหาแอนติบอดีของไวรัส HSV เพื่อวินิจฉัยการติดเชื้อ
      • ตรวจหาไวรัสจากแผลโดยตรงด้วยการเก็บตัวอย่างน้ำจากตุ่มพองไปตรวจ
    วิธีรักษาโรคเริมที่อวัยวะเพศ

    วิธีรักษาโรคเริมที่อวัยวะเพศ

    ปัจจุบันยังไม่มีวิธีรักษาโรคเริมที่อวัยวะเพศให้หายขาด แต่มีวิธีการรักษาเพื่อลดอาการ และป้องกันการกลับมาเป็นซ้ำ ได้แก่

    • ยาต้านไวรัส เช่น Acyclovir, Valacyclovir หรือ Famciclovir ช่วยลดความรุนแรงของอาการ และลดระยะเวลาการเกิดแผล
    • การดูแลรักษาความสะอาดบริเวณแผลอย่างเหมาะสม เพื่อลดความเสี่ยงของการติดเชื้อแทรกซ้อน
    • การหลีกเลี่ยงการสัมผัสหรือมีเพศสัมพันธ์ในช่วงที่มีอาการแผลเพื่อป้องกันการแพร่เชื้อ
    • ปรึกษาแพทย์สำหรับการรักษาต่อเนื่องในกรณีที่มีการเกิดซ้ำบ่อย

    วิธีดูแลตัวเองอย่างถูกต้องเมื่อเป็นโรคเริมที่อวัยวะเพศ

    • รักษาความสะอาดบริเวณที่เป็นแผลด้วยน้ำสบู่อ่อน ๆ และน้ำสะอาด
    • หลีกเลี่ยงการเกาแผลเพื่อป้องกันการติดเชื้อแทรกซ้อน
    • ใส่เสื้อผ้าที่ระบายอากาศได้ดี และไม่รัดแน่น
    • รับประทานยาตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด
    • พักผ่อนให้เพียงพอ และดูแลสุขภาพร่างกายให้แข็งแรง
    • หลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์ในช่วงที่มีแผล
    • แจ้งให้คู่ของตนทราบ และแนะนำให้ตรวจเชื้อ

    การป้องกันโรคเริมที่อวัยวะเพศ

    • ใช้ถุงยางอนามัยทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์ เพื่อช่วยลดความเสี่ยงในการติดเชื้อ
    • หลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์กับผู้ที่มีแผลหรือมีอาการของโรคเริม
    • หากมีแผลควรงดมีเพศสัมพันธ์จนกว่าแผลจะหายสนิท
    • ไม่ใช้ของใช้ส่วนตัวร่วมกับผู้อื่น เช่น ผ้าเช็ดตัว หรือของใช้ในห้องน้ำ
    • ปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับการตรวจหาเชื้อโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์อย่างสม่ำเสมอ

    คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับโรคเริมที่อวัยวะเพศ

    • โรคเริมที่อวัยวะเพศสามารถหายขาดได้ไหม?

    โรคเริมที่อวัยวะเพศเป็นโรคเรื้อรังที่ยังไม่มีวิธีรักษาให้หายขาด แต่สามารถควบคุมอาการและป้องกันการแพร่เชื้อได้ด้วยยาและการดูแลตัวเอง

    • เริมที่อวัยวะเพศติดต่อผ่านทางไหนบ้าง?

    ติดต่อผ่านการมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ป้องกัน หรือสัมผัสกับแผลหรือน้ำเหลืองที่มีไวรัส

    • ใช้ถุงยางอนามัยแล้ว ยังสามารถติดเริมได้ไหม?

    ถุงยางอนามัยช่วยลดความเสี่ยงได้มาก แต่ไม่ได้ป้องกันได้ 100% เนื่องจากไวรัสอาจอยู่บริเวณที่ถุงยางไม่ได้ครอบคลุม

    อ่านบทความอื่น ๆ เพิ่มเติม

    โรคเริมที่อวัยวะเพศเป็นโรคที่พบบ่อยแต่ยังคงเป็นความเข้าใจผิดในสังคมมากมาย การรู้จักสาเหตุ อาการ วิธีสังเกต และการดูแลรักษาอย่างถูกต้องเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้ผู้ติดเชื้อสามารถดำเนินชีวิตได้อย่างปกติและมีคุณภาพ นอกจากนี้ การป้องกันด้วยการใช้ถุงยางอนามัย และการมีเพศสัมพันธ์อย่างปลอดภัยยังเป็นวิธีที่ดีที่สุดในการลดความเสี่ยงของโรคนี้ หากสงสัยว่าตนเองมีอาการโรคเริมที่อวัยวะเพศ ควรรีบพบแพทย์เพื่อรับการตรวจ และวินิจฉัยที่ถูกต้อง พร้อมรับคำแนะนำการรักษาที่เหมาะสม เพื่อควบคุมโรคไม่ให้ลุกลาม และลดผลกระทบต่อชีวิตประจำวัน

    เอกสารอ้างอิง

    • Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Genital Herpes – CDC Fact Sheet. ข้อมูลเกี่ยวกับสาเหตุ อาการ และการป้องกันโรคเริมที่อวัยวะเพศ. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก https://www.cdc.gov/std/herpes/stdfact-herpes.htm
    • World Health Organization (WHO). Herpes simplex virus. ข้อมูลพื้นฐานเกี่ยวกับไวรัสเริมและการแพร่ระบาด. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/herpes-simplex-virus
    • National Health Service (NHS) UK. Genital herpes. ข้อมูลอาการ การรักษา และการป้องกันโรคเริมที่อวัยวะเพศ. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก https://www.nhs.uk/conditions/genital-herpes/
    • กระทรวงสาธารณสุขแห่งประเทศไทย. โรคเริมที่อวัยวะเพศ. ข้อมูลการป้องกันและดูแล. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก https://ddc.moph.go.th/viralp/detail/96
    • สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.). โรคเริม: ความรู้และการป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก https://www.thaihealth.or.th/Content/33144-โรคเริม.html
  • วัคซีนสำหรับเพศสัมพันธ์ที่ปลอดภัย ที่ทุกคนควรได้รับ

    วัคซีนสำหรับเพศสัมพันธ์ที่ปลอดภัย ที่ทุกคนควรได้รับ

    เพศสัมพันธ์ที่ปลอดภัยไม่ใช่แค่การใช้ถุงยางอนามัยหรือการตรวจโรคเป็นประจำเท่านั้น แต่ยังรวมถึงการป้องกันล่วงหน้า ด้วยการฉีดวัคซีนที่ช่วยลดความเสี่ยงต่อโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ปัจจุบันมีวัคซีนที่สามารถป้องกันโรคที่เกี่ยวข้องกับเพศสัมพันธ์ได้หลายชนิด และเหมาะสำหรับทุกเพศทุกวัย โดยเฉพาะวัยรุ่น วัยเจริญพันธุ์ รวมถึงกลุ่มที่มีความเสี่ยงสูง เช่น ชายรักชาย หรือผู้ที่มีคู่นอนหลายคน

    วัคซีนสำหรับเพศสัมพันธ์ที่ปลอดภัย ที่ทุกคนควรได้รับ

    วัคซีนสำหรับเพศสัมพันธ์ปลอดภัย คืออะไร?

    วัคซีนสำหรับเพศสัมพันธ์ปลอดภัย หมายถึง วัคซีนที่ใช้เพื่อป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ (STI) ซึ่งบางโรคสามารถก่อให้เกิดผลกระทบที่รุนแรงต่อร่างกาย เช่น การติดเชื้อเรื้อรัง การเกิดภาวะตับอักเสบเรื้อรัง หรือการกลายเป็นมะเร็งในระยะยาว

    หลักการทำงานของวัคซีนเหล่านี้ คือ การกระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันต่อเชื้อโรคก่อนที่จะได้รับเชื้อจริง เมื่อเกิดการสัมผัสในภายหลัง ร่างกายจะสามารถ ตอบสนอง และกำจัดเชื้อได้อย่างรวดเร็ว และมีประสิทธิภาพ จึงช่วยลดโอกาสในการติดเชื้อ ลดความรุนแรงของอาการ และลดโอกาสในการแพร่เชื้อสู่ผู้อื่น

    วัคซีนอะไรบ้างที่เกี่ยวข้องกับโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์?

    วัคซีน HPV (HPV Vaccine)

    • ป้องกันโรค
      • มะเร็งปากมดลูก
      • มะเร็งทวารหนัก
      • มะเร็งช่องปาก และลำคอ
      • หูดหงอนไก่ (Genital warts)
    • กลุ่มเป้าหมาย
      • แนะนำให้ฉีดตั้งแต่อายุ 9–26 ปี เพื่อประสิทธิภาพสูงสุดก่อนเริ่มมีเพศสัมพันธ์
      • สามารถฉีดได้ถึงอายุ 45 ปี หากยังไม่เคยได้รับวัคซีน
      • เหมาะสำหรับ ทุกเพศ โดยเฉพาะกลุ่ม ชายที่มีเพศสัมพันธ์กับชาย (MSM) ซึ่งมีความเสี่ยงต่อมะเร็งทวารหนัก
    • ความสำคัญ HPV เป็นไวรัสที่พบได้บ่อยที่สุดในผู้ที่มีเพศสัมพันธ์ และแม้ไม่แสดงอาการก็สามารถแพร่เชื้อได้ การฉีดวัคซีนช่วยป้องกันการติดเชื้อที่อาจนำไปสู่มะเร็งในอนาคตได้อย่างมีประสิทธิภาพ

    วัคซีนไวรัสตับอักเสบบี (Hepatitis B Vaccine)

    • ป้องกันโรค
      • ไวรัสตับอักเสบชนิดบี
      • โรคตับเรื้อรัง
      • มะเร็งตับ
    • วิธีการติดเชื้อ
      • ผ่านทางเพศสัมพันธ์ที่ไม่ได้ป้องกัน
      • การใช้เข็มฉีดยาร่วมกัน
      • การสัมผัสเลือดหรือสารคัดหลั่งที่ปนเปื้อน
    • กลุ่มเป้าหมาย
      • เป็นวัคซีน พื้นฐานที่เด็กไทยได้รับตั้งแต่แรกเกิด
      • ผู้ใหญ่ที่ไม่เคยได้รับ หรือไม่ทราบสถานะภูมิคุ้มกัน ควรตรวจเลือด และฉีดวัคซีนให้ครบตามชุด
    • ความสำคัญ ไวรัสตับอักเสบบีสามารถทำให้ตับอักเสบแบบเรื้อรัง และเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดมะเร็งตับ การฉีดวัคซีนครบชุดสามารถให้ภูมิคุ้มกันถาวรตลอดชีวิต

    วัคซีนไวรัสตับอักเสบเอ (Hepatitis A Vaccine)

    • ป้องกันโรค ไวรัสตับอักเสบชนิดเอ ซึ่งเป็นการติดเชื้อเฉียบพลันที่ตับ
    • วิธีการติดเชื้อ
      • การรับประทานอาหารหรือน้ำที่ไม่สะอาด
      • การสัมผัสโดยตรงกับอุจจาระของผู้ติดเชื้อ
      • เพศสัมพันธ์ทางทวารหนัก ปาก (rimming)
    • กลุ่มเป้าหมาย
      • ผู้ที่มีความเสี่ยงจากพฤติกรรมทางเพศ เช่น MSM หรือผู้มีคู่นอนหลายคน
      • ผู้ที่อยู่ในพื้นที่ระบาด หรือจะเดินทางไปยังพื้นที่ที่มีการระบาดของโรค
    • ความสำคัญ ไวรัสตับอักเสบเอแม้จะไม่ทำให้เกิดการติดเชื้อเรื้อรัง แต่สามารถทำให้เกิดอาการรุนแรง โดยเฉพาะในผู้ใหญ่ และยังแพร่กระจายได้ง่ายมาก การฉีดวัคซีนช่วยป้องกันการเจ็บป่วยที่ไม่จำเป็น

    ใครบ้างที่ควรได้รับวัคซีน?

    วัคซีนเหล่านี้ ไม่ใช่เฉพาะกลุ่มเสี่ยงเท่านั้นที่ควรฉีด แต่ “ทุกคน” ที่เคยมี หรือกำลังจะมีเพศสัมพันธ์ควรได้รับ โดยเฉพาะ:

    • วัยรุ่น และวัยเริ่มต้นเพศสัมพันธ์
    • ผู้ที่มีคู่นอนหลายคน
    • กลุ่ม LGBTQ+ โดยเฉพาะ MSM และหญิงข้ามเพศ
    • ผู้ที่มีประวัติติดเชื้อ STI หรือคู่ของผู้ที่มี STI
    • คนที่ไม่เคยตรวจหรือฉีดวัคซีนตับอักเสบ
    ประโยชน์ของการฉีดวัคซีนเพื่อเพศสัมพันธ์ปลอดภัย

    ประโยชน์ของการฉีดวัคซีนเพื่อเพศสัมพันธ์ปลอดภัย

    • ป้องกันโรคติดต่อร้ายแรง วัคซีนช่วยป้องกันโรคที่ไม่มียารักษาเฉพาะ เช่น HPV รวมถึงโรคที่ก่อให้เกิดมะเร็งหรือภาวะเรื้อรัง
    • ลดการแพร่เชื้อในชุมชน เมื่อคนส่วนใหญ่ได้รับวัคซีน จะเกิด ภูมิคุ้มกันหมู่ (herd immunity) ช่วยลดการแพร่กระจายของเชื้อ
    • เพิ่มความมั่นใจในการมีเพศสัมพันธ์ เมื่อรู้ว่าตนเองได้รับวัคซีนป้องกัน จะรู้สึกปลอดภัย และกล้าสื่อสารเรื่องสุขภาพกับคู่มากขึ้น
    • ลดค่าใช้จ่ายระยะยาว การป้องกันย่อมดีกว่าการรักษา โดยเฉพาะโรคที่ต้องรักษานาน เช่น มะเร็งตับ หรือมะเร็งปากมดลูก

    วัคซีนเหล่านี้ฉีดได้ที่ไหน?

    • สถานพยาบาลทั่วไป เช่น โรงพยาบาลรัฐ และเอกชน
    • คลินิกเฉพาะทางด้านวัคซีน หรือโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
    • คลินิกนิรนาม
    • บางจังหวัดมีบริการฟรีสำหรับกลุ่มเสี่ยง เช่น ในโครงการป้องกันเอดส์

    ควรสอบถามก่อนเข้ารับบริการ ว่ามีวัคซีนชนิดใดบ้าง ราคาเท่าไร และต้องฉีดกี่เข็ม

    คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับวัคซีน และเพศสัมพันธ์

    Q: ฉีดวัคซีนแล้ว ยังต้องใช้ถุงยางไหม?

    A: ใช่! วัคซีนป้องกันได้บางโรค แต่ไม่ได้ป้องกันทั้งหมด เช่น หนองใน ซิฟิลิส หรือ HIV จึงยังต้องใช้ถุงยางอนามัยเสมอ

    Q: วัคซีนมีผลข้างเคียงไหม?

    A: อาจมีอาการบวมแดงบริเวณที่ฉีด ปวดเมื่อยเล็กน้อย หรือมีไข้เล็กน้อยในบางราย แต่ไม่อันตราย

    Q: ต้องตรวจเลือดก่อนฉีดไหม?

    A: บางวัคซีน เช่น ตับอักเสบบี อาจตรวจเลือดก่อนเพื่อดูว่ามีภูมิอยู่แล้วหรือไม่

    Q: ต้องฉีดกี่เข็ม? ต้องฉีดซ้ำไหม?

    A:  HPV: ฉีด 2–3 เข็มภายใน 6 เดือน ขึ้นกับอายุ,  Hepatitis A และ B: ต้องฉีดครบชุด (2–3 เข็ม) เพื่อสร้างภูมิคุ้มกันถาวร และไม่จำเป็นต้องฉีดซ้ำทุกปี ยกเว้นตามคำแนะนำของแพทย์

    อ่านบทความอื่น ๆ เพิ่มเติม

    วัคซีนเป็นหนึ่งในเครื่องมือสำคัญในการป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ โดยเฉพาะในโลกยุคใหม่ที่การมีเพศสัมพันธ์ไม่ได้จำกัดแค่รูปแบบเดียว การรู้จัก และเข้าถึงวัคซีนที่เหมาะสมจึงเป็นการดูแลตัวเอง และคนรอบข้างให้มีสุขภาพดีอย่างยั่งยืน

    หากคุณยังไม่เคยตรวจภูมิ หรือยังไม่เคยรับวัคซีนเหล่านี้ ถึงเวลาที่ควรเริ่มวางแผนเพื่อ “เพศสัมพันธ์ที่ปลอดภัย” ตั้งแต่วันนี้

    เอกสารอ้างอิง

    • Centers for Disease Control and Prevention (CDC). HPV Vaccination Overview. Information on recommended ages, vaccine benefits, and effectiveness. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก https://www.cdc.gov/hpv/parents/vaccine.html
    • World Health Organization (WHO). Immunization in the Western Pacific: Hepatitis B. Global guidelines on hepatitis B vaccination and prevention. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก https://www.who.int/westernpacific/health-topics/hepatitis/regional-hepatitis-programme/hepatitis-b
    • Immunization Action Coalition. Hepatitis A and B Vaccination Information. Resources on how vaccines protect against liver infections. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก https://www.immunize.org/hepatitis
    • กระทรวงสาธารณสุขแห่งประเทศไทย. เว็บไซต์ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. ข้อมูลวัคซีน HPV และวัคซีนไวรัสตับอักเสบในกลุ่มวัยรุ่นและประชาชนทั่วไป. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก https://ddc.moph.go.th
    • สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ. การเสริมสร้างภูมิคุ้มกันด้วยวัคซีนในมิติของสุขภาพทางเพศ. แนวคิดและนโยบายสาธารณะด้านวัคซีนเพื่อป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก https://www.nationalhealth.or.th
  • อย่ามองข้าม! โลน และความเสี่ยงต่อโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์

    อย่ามองข้าม! โลน และความเสี่ยงต่อโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์

    แม้ว่าโลน หรือ เหาโลน จะไม่ใช่โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ในกลุ่มที่ร้ายแรงอย่างเอชไอวี หรือซิฟิลิส แต่การติดโลนก็เป็นสัญญาณสำคัญที่สะท้อนถึงพฤติกรรมเสี่ยงทางเพศ และอาจมาพร้อมกับการติดโรคอื่น ๆ ได้โดยไม่รู้ตัว การเข้าใจว่าโลนคืออะไร ติดต่อได้อย่างไร และเชื่อมโยงกับโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์อย่างไร จึงเป็นสิ่งสำคัญสำหรับทุกคนที่ใส่ใจในสุขภาพทางเพศ

    อย่ามองข้าม! โลน และความเสี่ยงต่อโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์

    โลนคืออะไร?

    โลน หรือเหาโลน (Pubic Lice)  หรือชื่อทางการแพทย์ว่า Pthirus pubis  เป็นแมลงปรสิตขนาดเล็กที่อาศัยอยู่ตามขนในบริเวณอวัยวะเพศ โดยติดต่อจากคนหนึ่งไปยังอีกคนได้ง่ายผ่านการสัมผัสทางร่างกายอย่างใกล้ชิด ซึ่งส่วนใหญ่มักเกิดจากการมีเพศสัมพันธ์โดยไม่มีการป้องกัน โลนจะเคลื่อนย้ายจากร่างกายของผู้ติดเชื้อไปยังร่างกายของผู้อื่นผ่านการสัมผัสกับขนที่อยู่ติดผิวหนัง ไม่จำเป็นต้องมีการสอดใส่ทางเพศก็สามารถแพร่เชื้อได้

    นอกจากการมีเพศสัมพันธ์แล้ว โลนยังสามารถติดต่อผ่านทางอ้อม เช่น การใช้ของใช้ส่วนตัวร่วมกันกับผู้ติดเชื้อ เช่น ผ้าเช็ดตัว ผ้าปูที่นอน หรือเสื้อผ้า โดยเฉพาะหากเป็นของที่สัมผัสกับบริเวณขนเพชรโดยตรง แม้ในบางกรณีที่หายาก โลนอาจติดต่อผ่านพื้นผิวที่มีความชื้น เช่น ที่นั่งห้องน้ำสาธารณะที่ไม่สะอาด แต่โอกาสเหล่านี้ค่อนข้างน้อยเมื่อเทียบกับการติดต่อโดยตรงผ่านกิจกรรมทางเพศ

    โลนเกี่ยวข้องกับโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์อย่างไร?

    แม้โลนจะไม่จัดอยู่ในกลุ่มโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ตามนิยามทางการแพทย์แบบเคร่งครัด แต่การพบโลนในผู้ป่วยมักเชื่อมโยงกับพฤติกรรมทางเพศที่มีความเสี่ยงสูง และบ่อยครั้งพบร่วมกับโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ อื่น ๆ เช่น หนองใน (Gonorrhea), ซิฟิลิส (Syphilis), เริม (Herpes simplex virus) และไวรัส HPV

    การมีโลนจึงไม่ใช่เพียงปัญหาความไม่สบายตัว แต่ยังอาจเป็นสัญญาณของการมีพฤติกรรมทางเพศที่ไม่ได้รับการป้องกันอย่างเหมาะสม เช่น การมีคู่นอนหลายคน ไม่ใช้ถุงยางอนามัย หรือไม่ได้ตรวจสุขภาพทางเพศอย่างสม่ำเสมอ

    นอกจากนี้ อาการคันจากโลนมักทำให้เกิดการเกา ซึ่งอาจทำให้เกิดบาดแผลหรือรอยถลอกเล็ก ๆ บริเวณผิวหนัง ซึ่งเป็นจุดเสี่ยงที่เชื้อโรค เช่น เชื้อเอชไอวี สามารถเข้าสู่ร่างกายได้ง่ายขึ้นโดยเฉพาะหากมีการสัมผัสกับของเหลวหรือเลือดจากคู่ที่ติดเชื้อ

    อาการของการติดโลน

    ผู้ที่ติดโลนมักมีอาการค่อนข้างชัดเจน โดยอาการหลักที่พบคือ อาการคันอย่างรุนแรง บริเวณอวัยวะเพศ ซึ่งอาการจะรุนแรงเป็นพิเศษในช่วงกลางคืนเมื่อโลนออกมาดูดเลือด อาการอื่น ๆ ที่อาจพบร่วมด้วย ได้แก่

    • อาการคันบริเวณโคนขนเพชรหรืออวัยวะเพศ พร้อมด้วยตุ่มแดงหรือแผลเล็ก ๆ จากการเกา
    • พบจุดเลือดเล็ก ๆ หรือไข่ของโลน (nits) ติดอยู่ที่โคนขน มองเห็นเป็นจุดขาวหรือสีเทาอมเหลือง
    • ในบางรายอาจพบโลนหรือไข่ที่ขนบริเวณอื่นของร่างกาย เช่น รักแร้ คิ้ว ขนหน้าอก หรือหนวดเครา โดยเฉพาะในผู้ที่มีขนหนาแน่น

    การติดโลนไม่ได้ทำให้เกิดอันตรายร้ายแรง แต่ก่อให้เกิดความไม่สบายตัว และสร้างความวิตกกังวลอย่างมาก โดยเฉพาะหากเกิดร่วมกับการติดโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์อื่น ๆ จึงควรได้รับการตรวจ และรักษาโดยเร็ว เพื่อป้องกันการแพร่กระจาย และภาวะแทรกซ้อนที่อาจตามมา

    การวินิจฉัยโลน

    การวินิจฉัยการติดโลน สามารถทำได้โดยอาศัยการตรวจร่างกายจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ โดยแพทย์จะตรวจดูบริเวณที่มีอาการคันหรือพบตุ่มแดง โดยเฉพาะบริเวณอวัยวะเพศ ขนหน้าอก ขาหนีบ รักแร้ หรือแม้แต่คิ้ว และขนตาในบางกรณี

    การตรวจจะใช้กล้องขยายชนิดพิเศษ (Dermatoscope หรือ Magnifying lens) เพื่อค้นหาแมลงตัวเต็มวัยหรือไข่ของโลนที่เกาะอยู่บริเวณโคนขน ซึ่งมักมีลักษณะเป็นจุดขาวหรือสีเหลืองซีดขนาดเล็ก หากพบแมลงที่ยังมีชีวิตหรือร่องรอยของไข่ แพทย์จะสามารถยืนยันการวินิจฉัยได้ทันที

    ในบางกรณี โดยเฉพาะเมื่อพบว่าผู้ป่วยมีพฤติกรรมทางเพศที่มีความเสี่ยงสูง หรือมีอาการอื่นที่เกี่ยวข้อง แพทย์อาจแนะนำให้ตรวจหาโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ อื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น ซิฟิลิส หนองใน หรือ HIV เพื่อให้แน่ใจว่าไม่มีการติดเชื้ออื่นซ้อนอยู่ ซึ่งจะช่วยให้วางแผนการรักษาได้อย่างครอบคลุม และปลอดภัย

    การรักษาโลน

    การรักษาโลน

    เมื่อได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโลน การรักษาจะเน้นที่การกำจัดแมลงตัวเต็มวัย และไข่ให้หมดไป รวมถึงการป้องกันการแพร่เชื้อหรือการติดซ้ำ โดยแนวทางการรักษาที่ได้ผลและนิยมใช้ มีดังนี้:

    • การใช้ยาฆ่าแมลงเฉพาะที่ ยาที่แนะนำคือ permethrin 1% cream หรือ lotion ซึ่งสามารถหาซื้อได้ในร้านขายยาทั่วไป โดยให้ทายาให้ทั่วบริเวณที่ติดเชื้อ รวมถึงโคนขน และทิ้งไว้ตามเวลาที่ระบุในฉลาก จากนั้นล้างออก และอาจต้องทาซ้ำใน 7–10 วันหากยังพบไข่หรืออาการคัน
    • การซักผ้า และของใช้ส่วนตัว เสื้อผ้า ผ้าปูที่นอน ผ้าเช็ดตัว หรือของใช้ส่วนตัวที่อาจมีการสัมผัสกับร่างกายของผู้ติดโลน ควรซักด้วยน้ำร้อนที่อุณหภูมิอย่างน้อย 50–60 องศาเซลเซียส และตากแดดหรืออบแห้งให้สนิท เพื่อฆ่าไข่หรือแมลงที่อาจติดอยู่
    • การโกนขนบริเวณที่ติดเชื้อ แม้ไม่ใช่วิธีรักษาหลัก แต่การโกนขนบริเวณที่มีการติดเชื้อช่วยลดจำนวนไข่ที่เกาะติด และช่วยให้ยาทำงานได้มีประสิทธิภาพมากขึ้น
    • การรักษาคู่นอนพร้อมกัน เพื่อป้องกันการติดซ้ำ คู่นอนทุกคนในช่วง 1 เดือนที่ผ่านมา ควรได้รับการตรวจ และรักษาไปพร้อมกัน แม้ไม่มีอาการก็ตาม เพราะโลนสามารถซ่อนตัว และแพร่เชื้อได้แม้ไม่มีอาการชัดเจน

    วิธีป้องกันการติดโลน

    แม้การรักษาโลนจะสามารถทำได้ง่าย และได้ผลในเวลาไม่นาน แต่การป้องกันยังคงเป็นวิธีที่ดีที่สุด โดยเฉพาะสำหรับผู้ที่มีเพศสัมพันธ์เป็นประจำหรือมีคู่นอนหลายคน ดังนี้:

    • ใช้ถุงยางอนามัยทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์ แม้ถุงยางจะไม่สามารถป้องกันโลนได้ 100% เนื่องจากโลนสามารถเกาะที่ขนบริเวณอื่นได้ แต่ก็ช่วยลดความเสี่ยงของโรคติดต่ออื่น ๆ ได้อย่างมาก
    • หลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์กับผู้ที่ไม่ทราบสถานะทางสุขภาพ การรู้จัก และไว้ใจคู่นอน รวมถึงการตรวจสุขภาพร่วมกันก่อนมีเพศสัมพันธ์ เป็นวิธีที่ช่วยป้องกันได้ทั้งโลน และ STI
    • ตรวจสุขภาพทางเพศอย่างสม่ำเสมอ ควรตรวจอย่างน้อยปีละ 1–2 ครั้ง หรือมากกว่านั้นหากมีพฤติกรรมเสี่ยง เช่น เปลี่ยนคู่นอนบ่อย
    • รักษาความสะอาดของอวัยวะเพศ และของใช้ส่วนตัว หมั่นล้างทำความสะอาดบริเวณขนเพชร และอวัยวะเพศทุกวัน เปลี่ยนผ้าเช็ดตัว และเสื้อผ้าเป็นประจำ
      ไม่ใช้ของใช้ส่วนตัวร่วมกับผู้อื่น โดยเฉพาะผ้าเช็ดตัว ผ้าห่ม หรือชุดชั้นใน เพื่อป้องกันการแพร่กระจายของโลนหรือแม้แต่โรคผิวหนังอื่น ๆ

    อ่านบทความอื่น ๆ เพิ่มเติม

    โลนอาจดูเหมือนเรื่องเล็ก แต่แท้จริงแล้วอาจเป็น สัญญาณเตือน ว่าคุณหรือคู่ของคุณมีพฤติกรรมเสี่ยง และอาจกำลังเผชิญกับโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์โดยไม่รู้ตัว อย่ามองข้ามอาการคันหรือความผิดปกติเล็ก ๆ ที่อาจนำไปสู่ปัญหาสุขภาพทางเพศระยะยาวได้

    เอกสารอ้างอิง

    • Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Pubic Lice (Crabs) – Symptoms and Treatment. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก https://www.cdc.gov/parasites/lice/pubic/index.html
    • U.S. National Library of Medicine. MedlinePlus – Pubic Lice. Trusted information on diagnosis, treatment, and prevention. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก https://medlineplus.gov/pubiclice.html
    • World Health Organization (WHO). Sexually transmitted infections (STIs). Overview of infections, prevention and control. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/sexually-transmitted-infections-(stis)
    • กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. ข้อมูลโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์: โรคพยาธิภายนอก. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก https://ddc.moph.go.th/disease/
    • สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (สช.). สุขภาพทางเพศ: เรื่องที่ไม่ควรมองข้าม. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก https://www.nationalhealth.or.th/health-issue/sexual-health
  • โรคพยาธิในช่องคลอด ติดได้อย่างไร? วิธีป้องกัน และการรักษาที่ถูกต้อง

    โรคพยาธิในช่องคลอด ติดได้อย่างไร? วิธีป้องกัน และการรักษาที่ถูกต้อง

    โรคพยาธิในช่องคลอด เป็นหนึ่งในโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ที่พบได้บ่อยในผู้หญิง แต่ผู้ชายก็สามารถติดเชื้อได้เช่นกัน มักเกิดจากเชื้อปรสิตที่ชื่อว่า Trichomonas vaginalis การติดเชื้อนี้ไม่เพียงส่งผลกระทบต่อสุขภาพทางเพศ แต่ยังทำให้เกิดความไม่สบาย และอาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนหากไม่ได้รับการรักษาอย่างถูกต้อง

    โรคพยาธิในช่องคลอด ติดได้อย่างไร? วิธีป้องกันและการรักษาที่ถูกต้อง

    โรคพยาธิในช่องคลอด คืออะไร?

    โรคพยาธิในช่องคลอด (Trichomoniasis) เกิดจากเชื้อปรสิต Trichomonas vaginalis ซึ่งสามารถติดต่อผ่านการมีเพศสัมพันธ์ โดยเชื้อจะอาศัยอยู่ในช่องคลอดของผู้หญิง และท่อปัสสาวะของผู้ชาย นอกจากนี้ ยังสามารถแพร่ผ่านการใช้ของใช้ส่วนตัวร่วมกันในบางกรณี แม้พบได้บ่อยในผู้หญิง แต่ผู้ชายที่ติดเชื้อก็มักไม่แสดงอาการ ทำให้เป็นพาหะในการแพร่เชื้อต่อได้

    โรคพยาธิในช่องคลอด ติดได้อย่างไร?

    • การมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ป้องกัน ทั้งการมีเพศสัมพันธ์ทางช่องคลอด หรือทวารหนักกับผู้ที่ติดเชื้อ
    • ใช้ของใช้ส่วนตัวร่วมกับผู้อื่น เช่น ผ้าเช็ดตัว กางเกงใน หรือของใช้ที่เปื้อนสารคัดหลั่ง
    • การสัมผัสกับอุปกรณ์หรือของเล่นทางเพศ ที่ไม่ผ่านการทำความสะอาดอย่างถูกต้อง

    อาการของโรคพยาธิในช่องคลอด

    • คันในช่องคลอด หรือบริเวณอวัยวะเพศ เป็นอาการเริ่มต้นที่พบได้บ่อยที่สุดในผู้หญิง ผู้ติดเชื้อจะรู้สึก คันหรือแสบที่ช่องคลอด แคมปากช่องคลอด หรืออวัยวะเพศภายนอก ร่วมกับอาการระคายเคือง เช่น แสบเมื่อสัมผัสหรือเสียดสี อาจเกิดจากปฏิกิริยาของระบบภูมิคุ้มกันที่ตอบสนองต่อเชื้อพยาธิที่เข้ามาในร่างกาย ทำให้ผิวบริเวณนั้นเกิดการอักเสบ

    • ตกขาวผิดปกติ ผู้หญิงที่ติดเชื้อมักมี ตกขาวมากกว่าปกติ โดยลักษณะของตกขาวจะมี สีเขียว เหลือง หรืออมเทา มีลักษณะเป็นฟอง และมีกลิ่นเหม็นคล้ายปลาเน่า (fishy odor) กลิ่นนี้มักจะแรงขึ้นหลังมีเพศสัมพันธ์ และเป็นสัญญาณที่ค่อนข้างจำเพาะเจาะจงของโรคพยาธิในช่องคลอด

    • ปัสสาวะแสบขัด หรือรู้สึกเจ็บขณะปัสสาวะ เมื่อเชื้อพยาธิลุกลามไปยังท่อปัสสาวะ (urethra) จะทำให้เกิดการอักเสบ และระคายเคือง ส่งผลให้รู้สึกแสบ ปวด หรือขัดขณะปัสสาวะ ในบางรายอาจมีอาการคล้ายติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ

    • เจ็บปวดขณะมีเพศสัมพันธ์ (Dyspareunia) ผู้ป่วยบางรายอาจมีอาการเจ็บขณะมีเพศสัมพันธ์ เนื่องจาก เยื่อบุช่องคลอดเกิดการอักเสบ ระคายเคือง และมีความแห้ง หรือมีการหลั่งตกขาวจำนวนมากที่ผิดปกติ ซึ่งส่งผลกระทบต่อกิจกรรมทางเพศ

    • อาการในผู้ชาย แม้ว่าผู้ชายมักจะไม่แสดงอาการใดๆ แต่ในบางรายอาจมีอาการได้ เช่น
      • คันหรือรู้สึกแสบที่ปลายอวัยวะเพศ
      • มีสารคัดหลั่งจากท่อปัสสาวะ
      • แสบหรือปวดขณะปัสสาวะ
      • รู้สึกไม่สบายบริเวณถุงอัณฑะหรืออัณฑะ

    อาการเหล่านี้มักไม่ชัดเจน ทำให้ผู้ชายจำนวนมากไม่ทราบว่าตนเองเป็นพาหะ และยังสามารถแพร่เชื้อไปสู่คู่นอนได้

    การรักษาโรคพยาธิในช่องคลอด

    การรักษาโรคพยาธิในช่องคลอด

    • การพบแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยที่ถูกต้อง การวินิจฉัยที่แม่นยำเป็นกุญแจสำคัญในการรักษาโรคนี้ โดยแพทย์จะเก็บ สารคัดหลั่งจากช่องคลอด (ในผู้หญิง) หรือ ปัสสาวะ (ในผู้ชาย) ไปตรวจในห้องปฏิบัติการ ซึ่งอาจใช้วิธี
      • การตรวจด้วยกล้องจุลทรรศน์ (Microscopy) เพื่อตรวจหาพยาธิ Trichomonas
      • การเพาะเชื้อ (Culture) หรือการตรวจด้วยเทคนิคทางอณูชีววิทยา เช่น NAAT (Nucleic Acid Amplification Test) ซึ่งมีความแม่นยำสูง การตรวจเหล่านี้จะช่วยยืนยันการติดเชื้อ และแยกโรคนี้ออกจากการติดเชื้อชนิดอื่น ๆ เช่น เชื้อรา แบคทีเรีย หรือหนองใน

    • การใช้ยาปฏิชีวนะ การรักษาหลักของโรคพยาธิในช่องคลอดคือการใช้ยา กลุ่ม Nitroimidazole ได้แก่ Metronidazole (เมโทรนิดาโซล) และTinidazole (ทินิดาโซล) โดยส่วนใหญ่มักจะเป็นยาแบบรับประทาน (กิน) และแพทย์อาจสั่งให้ กินครั้งเดียวในขนาดสูง (single dose)
      หรือ กินต่อเนื่องวันละ 2 ครั้ง เป็นเวลา 5–7 วัน ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของอาการ และปัจจัยเฉพาะบุคคล

      ข้อควรระวัง ห้ามดื่มแอลกอฮอล์ระหว่างใช้ยา เพราะอาจทำให้เกิดผลข้างเคียงรุนแรง เช่น คลื่นไส้ อาเจียน หรือหัวใจเต้นผิดจังหวะ ต้องกินยาให้ครบตามที่แพทย์สั่ง แม้อาการจะดีขึ้นแล้วก็ตาม เพราะการหยุดยาเองจะเพิ่มความเสี่ยงในการดื้อยา และเกิดซ้ำ

    • หลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์ระหว่างการรักษา การมีเพศสัมพันธ์ในระหว่างการรักษา อาจทำให้เชื้อไม่หายขาด เกิดการติดเชื้อซ้ำจากคู่นอน แพร่เชื้อไปสู่ผู้อื่น

      คำแนะนำ ควรงดเว้นการมีเพศสัมพันธ์จนกว่าทั้งผู้ป่วย และคู่นอนจะได้รับการรักษาจนครบ และไม่มีอาการแล้ว

    • รักษาพร้อมกับคู่นอน แม้คู่นอนจะไม่มีอาการ ผู้ชายส่วนใหญ่มักไม่มีอาการของโรคนี้ แต่ยังสามารถแพร่เชื้อไปยังผู้อื่นได้ ดังนั้น คู่นอนทุกคนในช่วง 60 วันก่อนเริ่มมีอาการ ควรได้รับการตรวจ และรักษาพร้อมกัน หากไม่รักษาพร้อมกัน จะทำให้เกิด “วงจรติดเชื้อซ้ำ (ping-pong infection)” ซึ่งรักษายากขึ้น

    • การติดตามผลหลังการรักษา แม้ผู้ป่วยจะไม่มีอาการแล้วก็ตาม แต่ควรมีการ ติดตามผลซ้ำหลังจากรักษาครบแล้วประมาณ 1 สัปดาห์ ถึง 3 เดือน เพื่อให้แน่ใจว่าเชื้อหายขาดแล้ว หากยังมีอาการ หรือมีอาการกลับมาอีก อาจต้องตรวจซ้ำ และใช้ยาชนิดอื่นที่มีประสิทธิภาพสูงขึ้น และสำหรับผู้หญิงตั้งครรภ์ ต้องแจ้งแพทย์เพื่อเลือกการรักษาที่ปลอดภัยต่อทารกในครรภ์

    แนวทางปฏิบัติที่ควรทำร่วมกับการรักษา

    สิ่งที่ควรทำเหตุผล
    ไปพบแพทย์ และตรวจวินิจฉัยอย่างถูกต้องเพื่อระบุเชื้อ และเลือกยาที่เหมาะสม
    กินยาครบตามแพทย์สั่งเพื่อให้เชื้อหายขาด
    งดเว้นเพศสัมพันธ์ชั่วคราวลดโอกาสการแพร่ และติดเชื้อซ้ำ
    รักษาพร้อมกับคู่นอนป้องกันการติดเชื้อซ้ำ และการระบาด
    ตรวจติดตามผลหลังรักษายืนยันว่าเชื้อหายสนิท


    วิธีการป้องกันโรคพยาธิในช่องคลอด

    • ใช้ถุงยางอนามัยทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์ เพื่อลดความเสี่ยงในการติดเชื้อ
    • หลีกเลี่ยงการใช้ของใช้ส่วนตัวร่วมกับผู้อื่น โดยเฉพาะผ้าเช็ดตัวหรือชุดชั้นใน
    • ทำความสะอาดอุปกรณ์ และของเล่นทางเพศอย่างถูกวิธี หลังใช้งานทุกครั้ง
    • ตรวจสุขภาพทางเพศอย่างสม่ำเสมอ ทุก 6 เดือน โดยเฉพาะผู้ที่มีความเสี่ยงสูง

    อ่านบทความอื่น ๆ เพิ่มเติม

    โรคพยาธิในช่องคลอดเป็นโรคที่สามารถป้องกัน และรักษาได้ หากมีความรู้ความเข้าใจที่ถูกต้อง การใช้ถุงยางอนามัย การหลีกเลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยง และการตรวจสุขภาพทางเพศอย่างสม่ำเสมอ จะช่วยลดความเสี่ยงได้อย่างมาก หากสงสัยว่าติดเชื้อ ควรรีบพบแพทย์เพื่อรับการรักษาอย่างเหมาะสม และปลอดภัย เพื่อสุขภาพทางเพศที่ดี และความมั่นใจในทุกความสัมพันธ์

    เอกสารอ้างอิง

    • Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Trichomoniasis – CDC STD Treatment Guidelines. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก https://www.cdc.gov/std/treatment-guidelines/trichomoniasis.htm
    • World Health Organization (WHO). Sexually transmitted infections (STIs): Key facts. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/sexually-transmitted-infections-(stis)
    • British Association for Sexual Health and HIV (BASHH). UK National Guideline for the Management of Trichomonas vaginalis 2014. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก https://www.bashhguidelines.org/media/1064/tv-2014-uk-guideline-update.pdf
    • กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. พยาธิช่องคลอด โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ที่รักษาได้. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก https://ddc.moph.go.th/news/news_detail.php?news=25792&dept=97
    • สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข (สวรส.). โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์: ความรู้เบื้องต้น. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก https://www.hsri.or.th/researcher/research/new-release/detail/11832
  • ไวรัสตับอักเสบซี อันตรายที่ซ่อนอยู่กับสุขภาพตับของคุณ

    ไวรัสตับอักเสบซี อันตรายที่ซ่อนอยู่กับสุขภาพตับของคุณ

    ไวรัสตับอักเสบซี เป็นโรคติดเชื้อที่ส่งผลกระทบต่อตับ โดยไวรัสจะทำให้เกิดการอักเสบ และทำลายเซลล์ตับ หากไม่ได้รับการรักษา สามารถนำไปสู่ภาวะตับแข็ง ตับวาย และมะเร็งตับ ได้ สิ่งที่ทำให้ไวรัสตับอักเสบซีเป็นอันตราย คือ อาการของโรคมักไม่แสดงออกในระยะแรก ทำให้ผู้ติดเชื้อหลายคนไม่รู้ตัวจนกว่าโรคจะลุกลามไปสู่ระยะเรื้อรัง

    ไวรัสตับอักเสบซี อันตรายที่ซ่อนอยู่กับสุขภาพตับของคุณ

    ไวรัสตับอักเสบซี คืออะไร?

    ไวรัสตับอักเสบซี (Hepatitis C Virus – HCV) เป็นเชื้อไวรัสที่ส่งผลกระทบโดยตรงต่อตับ และสามารถนำไปสู่ภาวะตับอักเสบเรื้อรัง ตับแข็ง และมะเร็งตับได้หากไม่ได้รับการรักษาอย่างเหมาะสม โรคนี้แพร่กระจายผ่านทางเลือดเป็นหลัก เช่น ผ่านการใช้เข็มฉีดยาร่วมกัน การรับเลือดที่ปนเปื้อนเชื้อ และจากแม่สู่ลูกในระหว่างการคลอด

    อันตรายของไวรัสตับอักเสบซี

    • ประมาณ 75-85% ของผู้ที่ติดเชื้อ HCV จะพัฒนาเป็น โรคตับเรื้อรัง ซึ่งอาจนำไปสู่ภาวะตับแข็ง หรือมะเร็งตับ
    • ส่วนใหญ่ ไม่มีอาการในระยะแรก ทำให้ผู้ติดเชื้อมักไม่ทราบว่าตัวเองติดเชื้อจนกระทั่งเกิดภาวะตับอักเสบเรื้อรัง
    • เป็นสาเหตุหลักของ การปลูกถ่ายตับ ทั่วโลก

    ชนิดของไวรัสตับอักเสบซี (HCV Genotypes)

    ไวรัสตับอักเสบซีมีความหลากหลายทางพันธุกรรม และสามารถแบ่งออกเป็น 6 สายพันธุ์หลัก (Genotypes 1-6) โดยแต่ละสายพันธุ์มีลักษณะทางพันธุกรรมที่แตกต่างกัน ซึ่งมีผลต่อ อัตราการตอบสนองต่อยาต้านไวรัส และแนวทางการรักษา

    รายละเอียดของแต่ละสายพันธุ์ HCV

    • Genotype 1 เป็นสายพันธุ์ที่พบมากที่สุดทั่วโลก โดยเฉพาะในอเมริกาเหนือ และยุโรป มีความทนต่อการรักษาสูง แต่ปัจจุบันยาต้านไวรัสแบบใหม่สามารถรักษาให้หายได้สูงถึง 95-99%
    • Genotype 2 พบมากในแถบยุโรป และอเมริกาใต้ ตอบสนองต่อการรักษาดีกว่า Genotype 1
    • Genotype 3 พบมากในเอเชียใต้ ออสเตรเลีย และบางส่วนของยุโรป มีความสัมพันธ์กับ ไขมันพอกตับ และอาจทำให้เกิดโรคตับเรื้อรังเร็วขึ้น
    • Genotype 4 พบมากในตะวันออกกลาง แอฟริกาเหนือ และอียิปต์ มีความทนต่อการรักษาคล้าย Genotype 1 แต่สามารถรักษาได้ด้วยยาต้านไวรัสแบบใหม่
    • Genotype 5 พบมากในแอฟริกาใต้ และค่อนข้างพบได้น้อยในประเทศอื่น ๆ
    • Genotype 6 พบมากในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ รวมถึงไทย เวียดนาม และจีน มีความซับซ้อนด้านพันธุกรรมแต่สามารถรักษาได้ด้วยยาต้านไวรัสที่ทันสมัย

    สาเหตุ และปัจจัยเสี่ยงของไวรัสตับอักเสบซี

    ไวรัสตับอักเสบซีติดต่อผ่านทางเลือดโดยตรง เช่น

    • การใช้เข็มฉีดยาร่วมกัน พบมากในผู้ใช้สารเสพติดชนิดฉีด
    • การรับเลือดหรือปลูกถ่ายอวัยวะ แม้ว่าปัจจุบันมีมาตรการคัดกรองที่เข้มงวดแล้วก็ตาม
    • การใช้ของใช้ส่วนตัวร่วมกัน เช่น มีดโกน แปรงสีฟัน หรืออุปกรณ์ทำเล็บที่ปนเปื้อนเลือด
    • การสักและการเจาะร่างกาย หากอุปกรณ์ไม่ได้ผ่านการฆ่าเชื้ออย่างเหมาะสม
    • การติดเชื้อจากแม่สู่ลูกขณะคลอด มีโอกาสเกิดขึ้นได้ แต่พบได้น้อย
    •  การมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ป้องกัน แม้ว่าความเสี่ยงจะต่ำกว่าการติดเชื้อเอชไอวี แต่ก็ยังสามารถเกิดขึ้นได้

    อาการของไวรัสตับอักเสบซี

    อาการในระยะเฉียบพลัน (Acute Hepatitis C)

    ผู้ติดเชื้อประมาณ 20-30% อาจแสดงอาการภายใน 2-12 สัปดาห์ หลังได้รับเชื้อ ซึ่งอาจรวมถึง

    • อ่อนเพลีย
    • เบื่ออาหาร คลื่นไส้ อาเจียน
    • ปวดท้อง โดยเฉพาะบริเวณตับ
    • ดีซ่าน (ตัวเหลือง ตาเหลือง)
    • ปัสสาวะสีเข้ม และอุจจาระสีซีด

    อาการในระยะเรื้อรัง (Chronic Hepatitis C)

    มากกว่า 70% ของผู้ติดเชื้อ จะกลายเป็นโรคตับอักเสบซีเรื้อรัง โดย อาจไม่มีอาการเป็นเวลาหลายปี แต่ไวรัสยังคงทำลายตับอย่างต่อเนื่อง เมื่อโรคลุกลามไปสู่ ตับแข็ง หรือมะเร็งตับ อาการที่อาจพบ ได้แก่

    • ท้องมาน ขาบวม
    • เลือดออกง่าย ฟกช้ำง่าย
    • สมองเสื่อมจากภาวะตับวาย

    การวินิจฉัยไวรัสตับอักเสบซี

    หากสงสัยว่ามีความเสี่ยงในการติดเชื้อ ควรเข้ารับการตรวจคัดกรองทันที ซึ่งสามารถทำได้โดย

    • Anti-HCV Test ตรวจหาแอนติบอดีต่อไวรัสตับอักเสบซี เพื่อดูว่ามีการติดเชื้อหรือไม่
    • HCV RNA Test (PCR Test) ตรวจหาสารพันธุกรรมของไวรัสเพื่อยืนยันการติดเชื้อ
    • การตรวจระดับเอนไซม์ตับ (Liver Function Test – LFTs) เพื่อตรวจดูการทำงานของตับ
    • Fibroscan หรือ Liver Biopsy เพื่อตรวจภาวะพังผืด และความเสียหายของตับ
    การรักษาไวรัสตับอักเสบซี

    การรักษาไวรัสตับอักเสบซี

    ปัจจุบัน การรักษาไวรัสตับอักเสบซี (HCV) มีประสิทธิภาพสูง และสามารถรักษาให้หายขาดได้ ด้วยยาต้านไวรัสกลุ่มใหม่ที่มีประสิทธิภาพดี และผลข้างเคียงน้อยกว่ายาแบบเดิม

    • การรักษาด้วยยาต้านไวรัสโดยตรง (Direct-Acting Antivirals – DAAs) เป็นยาต้านไวรัสที่ออกฤทธิ์โดยตรงต่อไวรัสตับอักเสบซี ช่วยยับยั้งการแบ่งตัวของไวรัส ทำให้สามารถรักษาหายได้ในระยะเวลา 8-12 สัปดาห์ DAAs มีประสิทธิภาพสูง สามารถกำจัดไวรัสได้ถึง 95% ของผู้ที่ติดเชื้อ ตัวอย่างยากลุ่มนี้ ได้แก่ Sofosbuvir, Ledipasvir, Velpatasvir และ Glecaprevir/Pibrentasvir มีผลข้างเคียงต่ำกว่ายาอินเตอร์เฟียรอนที่เคยใช้ในอดีต
    • การติดตามผลการรักษา ผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาด้วย DAAs ต้องเข้ารับ การตรวจวัดระดับ HCV RNA ในเลือด เพื่อยืนยันว่าเชื้อถูกกำจัดหมดไป หากพบว่ามี ภาวะตับแข็ง หรือโรคตับเรื้อรัง แพทย์อาจให้การดูแลเพิ่มเติมเพื่อลดความเสี่ยงต่อมะเร็งตับ
    • หลีกเลี่ยงพฤติกรรมที่เป็นอันตรายต่อตับ เช่น หลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์ หลีกเลี่ยงการใช้ยา และสารเคมีที่เป็นอันตรายต่อตับ และรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ และออกกำลังกายเพื่อเสริมสร้างสุขภาพตับ

    แนวทางการป้องกันไวรัสตับอักเสบซี

    แม้จะยังไม่มีวัคซีนป้องกันไวรัสตับอักเสบซี แต่เราสามารถลดความเสี่ยงได้ด้วยการปฏิบัติตามแนวทางต่อไปนี้

    • หลีกเลี่ยงการสัมผัสเลือดที่ติดเชื้อ ไม่ใช้เข็มฉีดยาร่วมกัน โดยเฉพาะในกลุ่มที่ใช้สารเสพติด หลีกเลี่ยงการสัมผัสเลือดโดยตรง เช่น ในกรณีที่ต้องปฐมพยาบาล
    • ป้องกันการแพร่เชื้อทางเพศสัมพันธ์ ใช้ ถุงยางอนามัย ทุกครั้งเมื่มีเพศสัมพันธ์ โดยเฉพาะในกรณีที่มีคู่นอนหลายคน หรือไม่ทราบสถานะสุขภาพของคู่นอน  หลีกเลี่ยงพฤติกรรมทางเพศที่เสี่ยงต่อการทำให้เกิดแผล เช่น การมีเพศสัมพันธ์ทางทวารหนัก
    • หลีกเลี่ยงการใช้ของใช้ส่วนตัวร่วมกัน ไม่ใช้มีดโกน แปรงสีฟัน กรรไกรตัดเล็บ หรืออุปกรณ์อื่น ๆ ที่อาจปนเปื้อนเลือดร่วมกับผู้อื่น
    • ตรวจสุขภาพ และคัดกรองเป็นประจำ หากอยู่ในกลุ่มเสี่ยง เช่น ผู้ที่เคยได้รับการถ่ายเลือดก่อนปี 1992 หรือเคยใช้เข็มฉีดยาร่วมกัน ควรเข้ารับการตรวจหาเชื้อ HCV เป็นระยะ และหญิงตั้งครรภ์ที่มีความเสี่ยงควรเข้ารับการตรวจเพื่อป้องกันการแพร่เชื้อสู่ทารก
    • ระวังความเสี่ยงจากการสัก และการเจาะร่างกาย ควรใช้บริการจากร้านที่มีมาตรฐาน มีอุปกรณ์ปลอดเชื้อ  และผ่านการฆ่าเชื้ออย่างถูกต้อง
    • เสริมสร้างสุขภาพตับให้แข็งแรง เช่น รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ลดไขมันอิ่มตัว และน้ำตาล หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่ และดื่มแอลกอฮอล์ หรือออกกำลังกายสม่ำเสมอเพื่อเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน และสุขภาพตับ

    อ่านบทความอื่น ๆ เพิ่มเติม

    ไวรัสตับอักเสบซีเป็นภัยเงียบที่ค่อยๆ ทำลายตับโดยไม่มีอาการในช่วงแรก ทำให้หลายคนตรวจพบโรคในระยะท้ายที่รักษายากขึ้น ซึ่งในปัจจุบันสามารถรักษาให้หายขาดได้ โดยใช้ยาต้านไวรัส Direct-Acting Antivirals (DAAs) ที่มีประสิทธิภาพสูง แต่การป้องกันเป็นสิ่งสำคัญ หลีกเลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยง และเข้ารับการตรวจสุขภาพเป็นประจำ จะช่วยลดความเสี่ยงของการติดเชื้อ และช่วยให้การรักษาเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ

    หากคุณ หรือคนใกล้ตัวมีความเสี่ยงต่อไวรัสตับอักเสบซี อย่ารอช้า! ควรเข้ารับการตรวจเพื่อปกป้องสุขภาพตับของคุณ

    เอกสารอ้างอิง

    • Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Hepatitis C Information.
      Offers detailed information on Hepatitis C transmission, prevention, and treatment guidelines. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก https://www.cdc.gov/hepatitis/hcv/index.htm
    • World Health Organization (WHO). Hepatitis C Fact Sheet.
      Provides a global overview of Hepatitis C, including its impact and prevention strategies. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/hepatitis-c
    • MedlinePlus. Hepatitis C.
      A consumer-friendly resource covering causes, symptoms, and treatment options for Hepatitis C. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก https://medlineplus.gov/hepatitisc.html
    • กรมควบคุมโรค, กระทรวงสาธารณสุข. ข้อมูลเกี่ยวกับไวรัสตับอักเสบซี.
      แหล่งข้อมูลจากภาครัฐที่ให้ความรู้เกี่ยวกับการแพร่กระจาย อาการและแนวทางป้องกันไวรัสตับอักเสบซีในประเทศไทย. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก http://www.ddc.moph.go.th/
    • มูลนิธิสุขภาพตับแห่งประเทศไทย (Thai Liver Foundation). ข้อมูลไวรัสตับอักเสบซี.
      ให้ความรู้เกี่ยวกับสาเหตุ อาการ วิธีการรักษา และการป้องกันไวรัสตับอักเสบซีในบริบทของสุขภาพตับ. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก https://www.thailiverfoundation.org
  • HPV โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ที่พบบ่อยแต่ป้องกันได้

    HPV โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ที่พบบ่อยแต่ป้องกันได้

    ไวรัสฮิวแมนแพพพิลโลมา (Human Papillomavirus หรือ HPV) เป็นหนึ่งในโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ที่พบบ่อยที่สุดทั่วโลก โดยมีมากกว่า 100 สายพันธุ์ ซึ่งบางสายพันธุ์อาจทำให้เกิดหูดที่อวัยวะเพศ (Genital Warts) และบางสายพันธุ์อาจนำไปสู่ มะเร็งปากมดลูก รวมถึงมะเร็งอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องกับระบบสืบพันธุ์ทั้งในชาย และหญิง แม้ว่าเชื้อเอชพีวีเป็นโรคที่พบได้บ่อย แต่สามารถป้องกันได้หากมีความรู้ และการป้องกันที่เหมาะสม

    HPV โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ที่พบบ่อยแต่ป้องกันได้

    เชื้อเอชพีวี (HPV)หรือไวรัสฮิวแมนแพพพิลโลมา คืออะไร?

    ไวรัสฮิวแมนแพพพิลโลมา (Human Papillomavirus หรือ HPV) เป็นกลุ่มไวรัสที่สามารถติดเชื้อในผิวหนังและเยื่อเมือกของมนุษย์ มีมากกว่า 100 สายพันธุ์ และแบ่งออกเป็น 2 กลุ่มหลัก ได้แก่

    • เชื้อเอชพีวี (HPV)สายพันธุ์ความเสี่ยงต่ำ (Low-risk HPV)
      • ทำให้เกิด หูดที่อวัยวะเพศ (Genital Warts) หรือ หูดที่บริเวณอื่น ๆ ของร่างกาย
      • มักไม่ก่อให้เกิดมะเร็ง แต่สามารถสร้างความรำคาญ และส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิต
    • เชื้อเอชพีวี (HPV) สายพันธุ์ความเสี่ยงสูง (High-risk HPV)
      • เป็นสายพันธุ์ที่เกี่ยวข้องกับมะเร็งปากมดลูก มะเร็งทวารหนัก มะเร็งช่องปาก และลำคอ และมะเร็งที่อวัยวะเพศอื่น ๆ
      • สายพันธุ์ที่เป็นอันตรายที่สุด ได้แก่ HPV-16 และ HPV-18 ซึ่งเป็นสาเหตุหลักของมะเร็งปากมดลูก

    สาเหตุของการติดเชื้อเอชพีวี

    เชื้อเอชพีวี สามารถแพร่กระจายได้ผ่านการสัมผัสทางผิวหนัง และเยื่อเมือก โดยเฉพาะอย่างยิ่งผ่าน กิจกรรมทางเพศ เช่น

    • การมีเพศสัมพันธ์ทางช่องคลอด ทวารหนัก และปาก
    • การสัมผัสผิวหนังบริเวณอวัยวะเพศโดยตรง
    • การใช้ของใช้ส่วนตัวร่วมกัน เช่น ผ้าเช็ดตัว

    เนื่องจากเชื้อเอชพีวี สามารถติดต่อได้ง่าย แม้ไม่มีอาการใด ๆ การติดเชื้อสามารถเกิดขึ้นได้แม้ในผู้ที่มีคู่นอนเพียงคนเดียว

    อาการของเชื้อเอชพีวี

    อาการของเชื้อเอชพีวี จะแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับสายพันธุ์ของไวรัสที่ได้รับ โดยส่วนใหญ่สามารถแบ่งออกเป็น 2 กลุ่มหลัก ได้แก่

    • การเกิดหูดที่อวัยวะเพศ (Genital Warts) หูดที่อวัยวะเพศเกิดจากเชื้อเอชพีวี สายพันธุ์ความเสี่ยงต่ำ โดยเฉพาะ HPV-6 และ HPV-11 ซึ่งไม่ทำให้เกิดมะเร็ง แต่สามารถทำให้เกิดความไม่สบายใจ และความรำคาญได้
      ลักษณะของหูดที่อวัยวะเพศมีดังนี้
      • ลักษณะของหูด
        • เป็นตุ่มเดี่ยวหรือเป็นกลุ่ม
        • มีลักษณะคล้ายดอกกะหล่ำ
        • อาจมีสีเนื้อหรือขาว
      • ตำแหน่งที่พบหูด
        • อวัยวะเพศชาย: รอบองคชาต ถุงอัณฑะ หรือที่ขาหนีบ
        • อวัยวะเพศหญิง: รอบช่องคลอด แคมใหญ่ แคมเล็ก หรือปากมดลูก
        • บริเวณอื่น: ทวารหนัก ลำคอ หรือภายในปากในกรณีที่ติดเชื้อจากการมีเพศสัมพันธ์ทางปาก
      • อาการที่พบ
        • หูดที่อวัยวะเพศ มักไม่เจ็บปวด แต่สามารถทำให้รู้สึกคันหรือไม่สบาย
        • หากไม่ได้รับการรักษา หูดอาจขยายใหญ่ขึ้น และแพร่กระจายไปยังพื้นที่อื่นของร่างกาย
    • ความเสี่ยงต่อมะเร็งจากเชื้อเอชพีวี สายพันธุ์ความเสี่ยงสูง เช่น HPV-16 และ HPV-18 เป็นสาเหตุหลักของโรคมะเร็งที่เกี่ยวข้องกับระบบสืบพันธุ์ ซึ่งรวมถึง:
      • มะเร็งปากมดลูก เกิดจากการติดเชื้อเอชไอวีอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะ HPV-16 และ HPV-18  ซึ่งในระยะเริ่มต้น มักไม่มีอาการ แต่สามารถตรวจพบความผิดปกติได้จากการตรวจ Pap Smear
      • มะเร็งช่องคลอด และมะเร็งปากช่องคลอด พบได้ในผู้หญิงที่ติดเชื้อเอชไอวี สายพันธุ์ที่มีความเสี่ยงสูง อาการอาจรวมถึง เลือดออกผิดปกติ ปวดหน่วงท้องน้อย หรือมีก้อนเนื้อผิดปกติ
      • มะเร็งอวัยวะเพศชาย เชื้อเอชไอวี อาจเป็นสาเหตุของมะเร็งองคชาต โดยเฉพาะในผู้ที่ไม่ได้ขลิบหนังหุ้มปลาย
      • มะเร็งทวารหนัก มักเกิดในกลุ่มชายที่มีเพศสัมพันธ์กับชาย (MSM) และผู้ที่มีภูมิคุ้มกันต่ำ เช่น ผู้ติดเชื้อเอชไอวี
      • มะเร็งศีรษะ และลำคอ การติดเชื้อเอชไอวี สามารถทำให้เกิดมะเร็งที่ลำคอ ฐานลิ้น และต่อมทอนซิล โดยติดเชื้อได้จากการมีเพศสัมพันธ์ทางปาก
      • สัญญาณเตือนของการเกิดมะเร็งจากเชื้อเอชไอวี เช่น มีแผลเรื้อรังที่อวัยวะเพศ, มีเลือดออกผิดปกติหลังจากมีเพศสัมพันธ์ หรือมีก้อนผิดปกติในบริเวณอวัยวะเพศหรือทวารหนัก

    การวินิจฉัยการติดเชื้อเอชพีวี

    หากสงสัยว่ามีการติดเชื้อเอชพีวี สามารถเข้ารับการวินิจฉัยได้ผ่าน การตรวจคัดกรอง ซึ่งรวมถึง

    • การตรวจ Pap Smear (แปปสเมียร์) เป็นวิธีคัดกรองมะเร็งปากมดลูกที่มีประสิทธิภาพ โดยตรวจหาการเปลี่ยนแปลงของเซลล์ปากมดลูกที่อาจนำไปสู่มะเร็ง แนะนำให้ผู้หญิงอายุ 21 ปีขึ้นไป เข้ารับการตรวจเป็นประจำทุก 3-5 ปี
    • การตรวจ HPV DNA Test ใช้ตรวจหาเชื้อเอชไอวี สายพันธุ์ที่มีความเสี่ยงสูง  มักใช้ร่วมกับการตรวจ Pap Smear
    • การตรวจร่างกายโดยแพทย์ แพทย์สามารถตรวจสอบหูดที่อวัยวะเพศได้โดยการตรวจภายนอก หากมีอาการผิดปกติ แพทย์อาจแนะนำการตรวจชิ้นเนื้อ (Biopsy) เพื่อตรวจหาเซลล์มะเร็ง
    การรักษาการติดเชื้อเอชพีวี

    การรักษาการติดเชื้อเอชพีวี

    • การรักษาหูดที่อวัยวะเพศ ปัจจุบันยังไม่มีวิธีรักษาการติดเชื้อเอชไอวี โดยตรง แต่สามารถจัดการอาการของหูดที่อวัยวะเพศได้โดย
      • ยาทา (Topical Medications)
        • Imiquimod (Aldara, Zyclara)  กระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันให้ต่อสู้กับเชื้อไวรัส
        • Podophyllin และ Podofilox  ทำให้เซลล์หูดตาย
        • Trichloroacetic Acid (TCA)  ทำลายเซลล์หูดโดยใช้กรด
      • การรักษาทางการแพทย์
        • Cryotherapy  การใช้ไนโตรเจนเหลวเพื่อแช่แข็งหูด
        • การจี้ไฟฟ้า (Electrocautery)  ใช้กระแสไฟฟ้าในการทำลายหูด
        • การผ่าตัดเล็ก (Excision)  ตัดหูดออกโดยตรง
        • การใช้เลเซอร์ (Laser Therapy)  ใช้พลังงานแสงทำลายเซลล์หูด
    • การติดตามเซลล์ผิดปกติในปากมดลูก หากมีผลตรวจ Pap Smear ผิดปกติ แพทย์อาจแนะนำการรักษาดังนี้
      • Colposcopy และ Biopsy  ตรวจสอบเซลล์ผิดปกติในปากมดลูก
      • การรักษาด้วยความเย็น (Cryosurgery)  ทำลายเซลล์ผิดปกติ
      • LEEP (Loop Electrosurgical Excision Procedure)  ตัดเอาเซลล์ผิดปกติออก
    • การรักษามะเร็งที่เกิดจากติดเชื้อเอชพีวี หากการติดเชื้อเอชไอวี นำไปสู่มะเร็ง จะต้องรักษาด้วยวิธีต่อไปนี้
      • การผ่าตัด (Surgery)
      • การฉายรังสี (Radiation Therapy)
      • การทำเคมีบำบัด (Chemotherapy)

    การป้องกันการติดเชื้อเอชพีวี

    เชื้อเอชพีวี เป็นโรคที่สามารถป้องกันได้ และมีหลายวิธีในการลดความเสี่ยง

    • วัคซีนป้องกันการติดเชื้อเอชพีวี เป็นวิธีป้องกันที่มีประสิทธิภาพสูงสุด โดยสามารถป้องกันสายพันธุ์ที่เป็นสาเหตุของมะเร็ง และหูดที่อวัยวะเพศ วัคซีนที่ใช้กันทั่วไป ได้แก่
      • Gardasil 9  ป้องกัน HPV ได้ถึง 9 สายพันธุ์ (รวมทั้ง HPV-6, 11, 16, 18)
      • Cervarix  ป้องกัน HPV-16 และ 18 ซึ่งเป็นสายพันธุ์ที่ก่อให้เกิดมะเร็ง
      • ใครควรได้รับวัคซีน?
        • เด็กหญิง และเด็กชายอายุ 9-14 ปี ควรได้รับวัคซีน ก่อนเริ่มมีเพศสัมพันธ
        • ผู้ใหญ่อายุไม่เกิน 45 ปี ที่ยังไม่เคยได้รับวัคซีน
    • การใช้ถุงยางอนามัย แม้ว่าถุงยางอนามัยจะไม่สามารถป้องกัน HPV ได้ 100% แต่ช่วยลดความเสี่ยงของการติดเชื้อเอชพีวี และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์อื่น ๆ
    • การตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก  โดยหญิงที่มีอายุ 21 ปีขึ้นไป ควรเข้ารับการตรวจ Pap Smear หรือ HPV DNA Test เป็นประจำเพื่อตรวจหาเซลล์ผิดปกติที่อาจนำไปสู่มะเร็งปากมดลูก

    อ่านบทความอื่น ๆ เพิ่มเติม

    การติดเชื้อเอชพีวี เป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ที่พบได้บ่อย แต่สามารถป้องกันได้ด้วย วัคซีน HPV การใช้ถุงยางอนามัย และการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก การรู้เท่าทันเกี่ยวกับ HPV จะช่วยให้คุณสามารถดูแลสุขภาพของตนเอง และป้องกันภาวะแทรกซ้อนร้ายแรงในอนาคต หากคุณอยู่ในกลุ่มเสี่ยง ควรเข้ารับการตรวจสุขภาพ และขอคำปรึกษาจากแพทย์เพื่อความปลอดภัย

  • วิธีรับมือไวรัสตับอักเสบบี ป้องกันอย่างไรให้ปลอดภัย

    วิธีรับมือไวรัสตับอักเสบบี ป้องกันอย่างไรให้ปลอดภัย

    ไวรัสตับอักเสบบี เป็นโรคติดต่อที่มีผลกระทบต่อเซลล์ตับ ทำให้เกิดภาวะตับอักเสบเรื้อรัง ซึ่งอาจนำไปสู่โรคร้ายแรง เช่น ตับแข็ง และมะเร็งตับ หากไม่ได้รับการรักษาหรือควบคุมอย่างเหมาะสม โดยไวรัสชนิดนี้สามารถแพร่กระจายผ่านทางเลือด น้ำอสุจิ สารคัดหลั่งในร่างกาย และการสัมผัสของเหลวของผู้ติดเชื้อ ด้วยเหตุนี้ การป้องกัน และการรับมือไวรัสตับอักเสบบีอย่างถูกต้องจึงเป็นสิ่งสำคัญ

    วิธีรับมือไวรัสตับอักเสบบี ป้องกันอย่างไรให้ปลอดภัย

    ไวรัสตับอักเสบบี คืออะไร?

    ไวรัสตับอักเสบบี เป็นการติดเชื้อที่เกิดจาก Hepatitis B Virus (HBV) ซึ่งมีผลกระทบโดยตรงต่อเซลล์ตับ  และอาจก่อให้เกิดการอักเสบในตับ

    การติดเชื้อนี้มีสองประเภทหลัก ได้แก่

    • การติดเชื้อเฉียบพลัน (Acute Hepatitis B)
      • เกิดขึ้นภายในไม่กี่เดือนหลังจากได้รับเชื้อ
      • บางคนสามารถฟื้นตัว และสร้างภูมิคุ้มกันได้เอง
      • ผู้ที่มีระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแออาจพัฒนาเป็นโรคเรื้อรัง
    • การติดเชื้อเรื้อรัง (Chronic Hepatitis B)
      • เกิดขึ้นเมื่อร่างกายไม่สามารถกำจัดไวรัสออกไปได้
      • มีโอกาสนำไปสู่ภาวะตับแข็ง มะเร็งตับ และภาวะตับล้มเหลว

    การแพร่กระจายของไวรัสตับอักเสบบี

    ไวรัสตับอักเสบบีสามารถแพร่กระจายผ่านทาง เลือด และของเหลวในร่างกาย เช่น

    • การมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ป้องกันกับผู้ติดเชื้อ
    • การใช้เข็มฉีดยาร่วมกัน เช่น ในผู้ใช้ยาเสพติด
    • การสัมผัสเลือดของผู้ติดเชื้อผ่านบาดแผล
    • การถ่ายทอดจากแม่สู่ลูกในขณะคลอด
    • การใช้เครื่องมือแพทย์ที่ไม่ผ่านการฆ่าเชื้อ เช่น เข็มสักหรืออุปกรณ์ทำเล็บ

    อาการของไวรัสตับอักเสบบี

    อาการของไวรัสตับอักเสบบีแตกต่างกันไปตามระยะของโรค โดยบางคนอาจไม่มีอาการแสดงเลย ทำให้การแพร่เชื้อโดยไม่รู้ตัวเป็นเรื่องที่พบได้บ่อย

    อาการทั่วไปที่อาจพบได้ ได้แก่

    • อ่อนเพลีย เหนื่อยล้า
    • ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ ปวดข้อ
    • คลื่นไส้ อาเจียน
    • เบื่ออาหาร น้ำหนักลด
    • ตาและผิวหนังเป็นสีเหลือง (ดีซ่าน)
    • ปัสสาวะมีสีเข้ม อุจจาระสีซีด
    • ปวดบริเวณช่องท้องข้างขวาบน (ตำแหน่งของตับ)

    หากพบว่ามีอาการเหล่านี้ ควรเข้ารับการตรวจเลือดเพื่อยืนยันการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี

    การวินิจฉัยไวรัสตับอักเสบบี

    การวินิจฉัยไวรัสตับอักเสบบีเป็นกระบวนการที่สำคัญในการตรวจหาการติดเชื้อ และช่วยให้แพทย์สามารถวางแผนการรักษาได้อย่างเหมาะสม ไวรัสตับอักเสบบีสามารถอยู่ในร่างกายได้โดยไม่มีอาการเป็นเวลานาน ดังนั้นการตรวจหาเชื้อจึงเป็นสิ่งสำคัญ โดยเฉพาะในกลุ่มที่มีความเสี่ยงสูง เช่น ผู้ที่มีพฤติกรรมเสี่ยงทางเพศ ผู้ที่ได้รับเลือดหรืออวัยวะจากผู้อื่น และผู้ที่มีประวัติครอบครัวติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี

    • การตรวจเลือดเพื่อหาไวรัสตับอักเสบบี การวินิจฉัยไวรัสตับอักเสบบีทำได้โดยการ ตรวจเลือดทางห้องปฏิบัติการ ซึ่งสามารถระบุสถานะการติดเชื้อของผู้ป่วยได้โดยพิจารณาผลจากตัวบ่งชี้ทางชีวเคมีในเลือด ดังนี้
      • การตรวจหาโปรตีนของไวรัส (HBsAg – Hepatitis B Surface Antigen) เป็นการตรวจหาโปรตีนที่อยู่บนพื้นผิวของไวรัสตับอักเสบบี
      • การตรวจหาแอนติบอดีต่อโปรตีนของไวรัส (Anti-HBs – Hepatitis B Surface Antibody) เป็นการตรวจหาแอนติบอดีที่ร่างกายสร้างขึ้นเพื่อต่อต้านไวรัส
      • การตรวจหาแอนติบอดีต่อแอนติเจนของแกนไวรัส (Anti-HBc – Hepatitis B Core Antibody) เป็นการตรวจหาแอนติบอดีที่เกิดขึ้นเมื่อร่างกายเคยสัมผัสไวรัสตับอักเสบบี
      • การตรวจหาสารพันธุกรรมของไวรัส (HBV DNA Test – Viral Load Test) เป็นการตรวจหา DNA ของไวรัสตับอักเสบบีโดยตรง ใช้เพื่อประเมินระดับการติดเชื้อว่ามีปริมาณไวรัสสูงหรือต่ำในร่างกาย ใช้ติดตามผลของการรักษาด้วยยาต้านไวรัส
      • การตรวจหาแอนติเจน e ของไวรัส (HBeAg – Hepatitis B e-Antigen) ใช้ในการประเมินว่าไวรัสกำลังเพิ่มจำนวนอยู่หรือไม่
    • การตรวจเพิ่มเติมเพื่อประเมินความเสียหายของตับ นอกจากการตรวจหาไวรัสโดยตรง แพทย์อาจแนะนำให้ทำการตรวจเพิ่มเติมเพื่อดูความเสียหายของตับ ได้แก่
      • การตรวจการทำงานของตับ (Liver Function Test – LFTs) เป็นการตรวจวัดค่าของเอนไซม์ และโปรตีนในตับ เช่น ALT (Alanine Aminotransferase) และ AST (Aspartate Aminotransferase) หากค่าของเอนไซม์เหล่านี้สูงขึ้น อาจบ่งชี้ถึงการอักเสบของตับ
      • การตรวจอัลตราซาวด์ตับ (Liver Ultrasound) ใช้คลื่นเสียงเพื่อดูโครงสร้างของตับ หรือใช้เพื่อตรวจหาภาวะตับแข็งหรือเนื้องอกในตับ
      • การตรวจ FibroScan (Elastography) เป็นการตรวจหาภาวะตับแข็งโดยใช้คลื่นเสียงหรือเป็นทางเลือกที่ไม่ต้องใช้เข็มเจาะเหมือนการตัดชิ้นเนื้อตับ
      • การตัดชิ้นเนื้อตับ (Liver Biopsy) ใช้ในกรณีที่ต้องการตรวจสอบว่าตับมีความเสียหายรุนแรงแค่ไหน โดยใช้เข็มเจาะตับเพื่อนำตัวอย่างเนื้อเยื่อไปตรวจในห้องปฏิบัติการ
    การรักษาไวรัสตับอักเสบบี

    การรักษาไวรัสตับอักเสบบี

    การรักษาขึ้นอยู่กับประเภทของการติดเชื้อ

    • การติดเชื้อเฉียบพลัน ในหลายกรณี ผู้ป่วยสามารถฟื้นตัวได้เองโดยไม่ต้องใช้ยา และแพทย์อาจแนะนำให้พักผ่อน ดื่มน้ำมาก ๆ และหลีกเลี่ยงแอลกอฮอล์
    • การติดเชื้อเรื้อรัง แพทย์อาจพิจารณาการใช้ยาต้านไวรัส เช่น Tenofovir หรือ Entecavir และติดตามสุขภาพของตับเป็นสิ่งสำคัญเพื่อลดความเสี่ยงของโรคตับแข็ง และมะเร็งตับ

    หมายเหตุ: แม้ว่าจะยังไม่สามารถกำจัดไวรัสตับอักเสบบีออกจากร่างกายได้ 100% แต่การใช้ยาสามารถควบคุมปริมาณไวรัส และลดภาวะแทรกซ้อนของโรคได้

    วิธีป้องกันไวรัสตับอักเสบบี

    เนื่องจากไวรัสตับอักเสบบีไม่มีวิธีรักษาให้หายขาด 100% การป้องกันจึงเป็นทางเลือกที่ดีที่สุด แนวทางการป้องกันที่มีประสิทธิภาพ ได้แก่

    • รับวัคซีนป้องกันไวรัสตับอักเสบบี โดยวัคซีนไวรัสตับอักเสบบีเป็นวิธีป้องกันที่มีประสิทธิภาพสูงสุด ควรฉีดวัคซีนตั้งแต่เด็กแรกเกิด หรือหากยังไม่เคยฉีดสามารถฉีดได้ในภายหลัง ซึ่งวัคซีนมีทั้งหมด 3 เข็ม ซึ่งให้ภูมิคุ้มกันตลอดชีวิต
    • หลีกเลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยงทางเพศ ใช้ถุงยางอนามัยทุกครั้งเมื่อมีเพศสัมพันธ์ หลีกเลี่ยงการมีคู่นอนหลายคน
    • หลีกเลี่ยงการใช้เข็มฉีดยาร่วมกัน ไม่ใช้เข็มฉีดยาร่วมกับผู้อื่น หลีกเลี่ยงการใช้ของมีคมร่วมกัน เช่น มีดโกน กรรไกรตัดเล็บ
    • ตรวจเลือดก่อนตั้งครรภ์ หญิงตั้งครรภ์ควรเข้ารับการตรวจหาไวรัสตับอักเสบบี หากพบว่าติดเชื้อ ทารกที่เกิดมาสามารถรับวัคซีนทันทีหลังคลอดเพื่อลดความเสี่ยงในการติดเชื้อ
    • ใช้อุปกรณ์ทางการแพทย์ และเครื่องมือที่ปลอดภัย ตรวจสอบให้แน่ใจว่าอุปกรณ์ที่ใช้ในโรงพยาบาล คลินิกทำฟัน หรือร้านสักถูกฆ่าเชื้ออย่างเหมาะสม

    การใช้ชีวิตอย่างปลอดภัยสำหรับผู้ที่ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี

    ผู้ที่ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีสามารถใช้ชีวิตได้ตามปกติหากดูแลสุขภาพอย่างเหมาะสม โดยคำแนะนำสำหรับการใช้ชีวิตอย่างปลอดภัย ได้แก่

    • รับการตรวจติดตามสุขภาพตับเป็นประจำ
    • หลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์ เพราะอาจทำให้ตับเสื่อมเร็วขึ้น
    • รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ เช่น ผัก ผลไม้ และอาหารที่มีไฟเบอร์สูง
    • หลีกเลี่ยงอาหารที่มีไขมันสูง และอาหารแปรรูป
    • แจ้งสถานะสุขภาพให้คู่ครองทราบ เพื่อให้สามารถป้องกันการแพร่กระจายของไวรัส

    อ่านบทความอื่น ๆ เพิ่มเติม

    ไวรัสตับอักเสบบี เป็นโรคร้ายที่อาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพระยะยาว แต่สามารถป้องกันได้ด้วยการรับวัคซีน หลีกเลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยง และดูแลสุขภาพของตนเองให้ดี หากคุณหรือคนใกล้ตัวมีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อ ควรรีบเข้ารับการตรวจคัดกรอง และหากพบว่าติดเชื้อ ควรเข้ารับการรักษาและติดตามสุขภาพของตับอย่างต่อเนื่อง เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต

  • โรคฝีดาษลิง คืออะไร? อาการ วิธีป้องกัน และการรักษา

    โรคฝีดาษลิง คืออะไร? อาการ วิธีป้องกัน และการรักษา

    โรคฝีดาษลิง เป็นโรคที่เกิดจาก ไวรัสฝีดาษลิง ซึ่งอยู่ในตระกูลเดียวกับไวรัสที่ก่อให้เกิดไข้ทรพิษ แม้ว่าโรคฝีดาษลิงจะไม่รุนแรงเท่าฝีดาษคน (ไข้ทรพิษ) ซึ่งถูกกำจัดไปแล้วจากโลกนี้ แต่ไวรัสชนิดนี้ยังคงแพร่กระจาย และสามารถทำให้เกิดอาการเจ็บป่วยได้

    โรคนี้เป็น โรคติดต่อจากสัตว์สู่คน (Zoonotic disease) ซึ่งเดิมพบมากในประเทศแถบแอฟริกากลางและแอฟริกาตะวันตก แต่ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา พบการแพร่ระบาดของฝีดาษลิงในหลายพื้นที่ทั่วโลก รวมถึงยุโรป อเมริกา และเอเชีย เนื่องจาก โรคฝีดาษลิงสามารถแพร่เชื้อจากคนสู่คนได้ และมีความสัมพันธ์กับการสัมผัสใกล้ชิดกับผู้ติดเชื้อ โรคนี้จึงได้รับความสนใจอย่างมาก โดยเฉพาะในช่วงที่มีการแพร่ระบาดนอกทวีปแอฟริกา

    โรคฝีดาษลิง คืออะไร? อาการ วิธีป้องกัน และการรักษา

    โรคฝีดาษลิง คืออะไร?

    โรคฝีดาษลิง (Monkeypox) เป็นโรคที่เกิดจาก ไวรัสฝีดาษลิง (Monkeypox Virus – MPXV) ซึ่งอยู่ในตระกูลเดียวกับไวรัสที่ก่อให้เกิดไข้ทรพิษ (Smallpox หรือ Variola Virus) แม้ว่าฝีดาษลิงจะไม่รุนแรงเท่าฝีดาษคน (ไข้ทรพิษ) ซึ่งถูกกำจัดไปแล้วจากโลกนี้ แต่ไวรัสชนิดนี้ยังคงแพร่กระจาย และสามารถทำให้เกิดอาการเจ็บป่วยได้

    ลักษณะของโรคฝีดาษลิง

    • สามารถติดต่อได้ทั้งจาก สัตว์สู่คน และ คนสู่คน
    • ผู้ติดเชื้อมักมีอาการคล้ายกับไข้ทรพิษ แต่มีความรุนแรงน้อยกว่า
    • พบมากในสัตว์ตระกูลสัตว์ฟันแทะ (Rodents) และสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม เช่น ลิง
    • สามารถแพร่เชื้อผ่าน การสัมผัสโดยตรงกับสารคัดหลั่ง แผล ตุ่มน้ำ หรือสารคัดหลั่งของสัตว์ และคนที่ติดเชื้อ

    ฝีดาษลิงไม่ใช่โรคอุบัติใหม่ แต่ได้รับความสนใจเป็นพิเศษในช่วงปี 2022 เนื่องจากเกิดการแพร่ระบาดครั้งใหญ่ในหลายประเทศที่ไม่เคยพบโรคนี้มาก่อน

    อาการของโรคฝีดาษลิง

    อาการของฝีดาษลิงมักเกิดขึ้นภายใน 5-21 วันหลังจากได้รับเชื้อ (ระยะฟักตัว) โดยอาการสามารถแบ่งเป็น 2 ระยะหลัก คือ

    • ระยะเริ่มต้น (Prodromal stage) ผู้ติดเชื้อจะมีอาการคล้ายไข้หวัดใหญ่ เช่น
      • มีไข้สูง (38°C ขึ้นไป)
      • ปวดศีรษะ
      • ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ และข้อ
      • อ่อนเพลีย
      • ต่อมน้ำเหลืองบวม (แตกต่างจากไข้ทรพิษที่มักไม่ทำให้ต่อมน้ำเหลืองบวม)
    • ระยะผื่น และตุ่มน้ำ (Rash stage) อาการสำคัญของฝีดาษลิงคือ ตุ่มน้ำ และตุ่มหนองบนผิวหนัง ซึ่งมีลักษณะเฉพาะ โดยจะมีลำดับการพัฒนาดังนี้
      • เริ่มจากผื่นแดงเล็ก ๆ
      • กลายเป็นตุ่มนูนที่มีน้ำขุ่น
      • พัฒนาเป็นตุ่มหนอง และแตกเป็นแผล
      • เกิดสะเก็ดแห้ง และหลุดลอกออก
      • ผื่นมักเกิดขึ้นบริเวณ ใบหน้า ฝ่ามือ ฝ่าเท้า อวัยวะเพศ และลำตัว และอาจพบในบริเวณที่สัมผัสเชื้อโดยตรง
      • อาการของโรคฝีดาษลิงมักกินเวลาประมาณ 2-4 สัปดาห์ และสามารถหายเองได้ในผู้ที่มีภูมิคุ้มกันแข็งแรง

    การแพร่เชื้อของโรคฝีดาษลิง

    ฝีดาษลิงสามารถแพร่เชื้อได้ผ่าน 3 ช่องทางหลัก ได้แก่

    • การสัมผัสโดยตรงกับผู้ติดเชื้อ
      • การสัมผัสแผล หรือตุ่มหนองของผู้ติดเชื้อ
      • การสัมผัสของเหลวจากตุ่มพุพอง เช่น น้ำเหลือง หรือน้ำหนอง
    • การแพร่กระจายผ่านสารคัดหลั่ง และละอองฝอยน้ำลาย
      • การไอ จาม หรือพูดคุยในระยะใกล้
      • การจูบ หรือมีเพศสัมพันธ์กับผู้ติดเชื้อ
    • การสัมผัสกับสิ่งของที่ปนเปื้อนเชื้อ
      • ผ้าปูที่นอน เสื้อผ้า หรืออุปกรณ์ที่มีสารคัดหลั่งของผู้ติดเชื้อ
    การรักษาโรคฝีดาษลิงpng

    การรักษาโรคฝีดาษลิง

    ปัจจุบันยังไม่มี ยารักษาฝีดาษลิงโดยเฉพาะ แต่ผู้ป่วยส่วนใหญ่สามารถหายได้เอง โดยแนวทางการรักษาประกอบด้วย

    • การรักษาตามอาการ
      • ลดไข้ ด้วยพาราเซตามอล
      • ดื่มน้ำมาก ๆ เพื่อป้องกันภาวะขาดน้ำ
      • พักผ่อนให้เพียงพอ
    • ยาต้านไวรัส ในบางกรณี แพทย์อาจให้ ยาต้านไวรัส Tecovirimat (TPOXX) สำหรับผู้ที่มีความเสี่ยงสูง
    • การดูแลแผล หลีกเลี่ยงการแกะตุ่มหนอง และใช้ครีมฆ่าเชื้อเพื่อป้องกันการติดเชื้อแบคทีเรีย

    การป้องกันโรคฝีดาษลิง

    • หลีกเลี่ยงการสัมผัสโดยตรงกับผู้ติดเชื้อ หลีกเลี่ยงการสัมผัสแผล ผื่น หรือตุ่มหนองของผู้ที่มีอาการ

     และไม่ใช้ของใช้ส่วนตัวร่วมกับผู้อื่น เช่น ผ้าเช็ดตัว เครื่องนอน เสื้อผ้า

    • ป้องกันตนเองจากการติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์ โรคฝีดาษลิงมีรายงานการแพร่กระจายในกลุ่มชายที่มีเพศสัมพันธ์กับชาย (MSM) แต่สามารถเกิดขึ้นกับทุกเพศได้ การใช้ ถุงยางอนามัย อาจช่วยลดความเสี่ยงแต่ไม่สามารถป้องกันได้ 100%
    • ล้างมือเป็นประจำ ล้างมือด้วยสบู่ และน้ำอย่างน้อย 20 วินาที หรือใช้แอลกอฮอล์ฆ่าเชื้อเมื่อไม่มีน้ำ และสบู่
    • รับวัคซีนป้องกันฝีดาษลิง ปัจจุบันมี วัคซีน JYNNEOS (MVA-BN) และ ACAM2000 ที่ใช้ป้องกันฝีดาษลิง ซึ่งวัคซีนนี้สามารถช่วยลดความรุนแรงของอาการได้

    อ่านบทความอื่น ๆ เพิ่มเติม

    โรคฝีดาษลิงเป็นโรคติดเชื้อไวรัสที่สามารถแพร่กระจายจากสัตว์สู่คน และคนสู่คนได้ การป้องกันโรคนี้สามารถทำได้โดย หลีกเลี่ยงการสัมผัสสารคัดหลั่งของผู้ติดเชื้อ ล้างมือบ่อย ๆ และฉีดวัคซีนป้องกันฝีดาษลิง หากคุณมีอาการที่น่าสงสัย ควรรีบพบแพทย์เพื่อรับคำแนะนำในการรักษา และลดการแพร่เชื้อ

    การเฝ้าระวัง และป้องกันการแพร่ระบาดของโรคนี้เป็นสิ่งสำคัญ เพื่อให้เราสามารถควบคุมโรค และลดจำนวนผู้ติดเชื้อได้ในอนาคต

  • รู้ทันโรคแผลริมอ่อน ป้องกันก่อนจะสายเกินไป

    รู้ทันโรคแผลริมอ่อน ป้องกันก่อนจะสายเกินไป

    โรคแผลริมอ่อน เป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย Haemophilus ducreyi ซึ่งทำให้เกิดแผลเปิดที่บริเวณอวัยวะเพศ และบริเวณรอบ ๆ ในบางกรณีอาจทำให้ต่อมน้ำเหลืองที่ขาหนีบบวม และเกิดเป็นฝีหนอง โรคนี้พบมากในพื้นที่ที่มีการระบาดของโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์สูง และในกลุ่มผู้ที่มีคู่นอนหลายคนโดยไม่ใช้วิธีป้องกันที่เหมาะสม แม้ว่าโรคแผลริมอ่อนจะไม่ใช่โรคที่ร้ายแรงถึงชีวิต แต่หากไม่ได้รับการรักษาอย่างถูกต้อง อาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อน และเพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อเอชไอวีได้สูงขึ้น ดังนั้น การป้องกัน และรู้เท่าทันโรคนี้จึงเป็นสิ่งสำคัญ

    รู้ทันโรคแผลริมอ่อน ป้องกันก่อนจะสายเกินไป

    โรคแผลริมอ่อน คืออะไร?

    โรคแผลริมอ่อน (Chancroid) เป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย Haemophilus ducreyi ซึ่งทำให้เกิดแผลเปิดที่บริเวณอวัยวะเพศ และสามารถแพร่กระจายไปยังคู่นอนได้ง่ายผ่านการมีเพศสัมพันธ์ที่ไม่ได้ป้องกัน รวมถึงการสัมผัสโดยตรงกับแผลที่ติดเชื้อ

    โรคนี้สามารถพบได้ใน ทั้งชาย และหญิง โดยเฉพาะในกลุ่มที่มีพฤติกรรมเสี่ยง เช่น ผู้ที่มีคู่นอนหลายคน หรือผู้ที่ไม่ได้ใช้ถุงยางอนามัยในการป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์

    การแพร่กระจายของโรคแผลริมอ่อน

    โรคแผลริมอ่อนแพร่กระจายผ่าน การมีเพศสัมพันธ์ที่ไม่ได้ป้องกัน และการสัมผัสโดยตรงกับแผลของผู้ติดเชื้อ

    • การมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ใช้ถุงยางอนามัย (ช่องคลอด ทวารหนัก หรือออรัลเซ็กซ์)
    • การสัมผัสแผลโดยตรง เช่น การสัมผัสแผลที่มีเชื้อโดยไม่ได้ล้างมือ และนำไปสัมผัสส่วนอื่นของร่างกาย
    • จากแม่สู่ลูกในระหว่างการคลอด (กรณีที่มารดามีแผลริมอ่อน และคลอดทางช่องคลอด)

    อาการของโรคแผลริมอ่อน

    อาการของโรคแผลริมอ่อนมักปรากฏภายใน 3-10 วัน หลังจากได้รับเชื้อ โดยลักษณะอาการหลัก ๆ มีดังนี้

    • แผลเปิดบริเวณอวัยวะเพศ
      • ลักษณะของแผลมีขอบนูนแดง และเป็นหนอง
      • แผลมักมีลักษณะ เจ็บปวด และอาจมีขนาดแตกต่างกันไป
      • แผลสามารถเกิดขึ้นเป็นแผลเดียวหรือหลายแผลกระจายตัว
      • อาจมีเลือดซึมออกมาจากแผลเมื่อสัมผัส
    • ต่อมน้ำเหลืองโต และอักเสบ
      • ต่อมน้ำเหลืองบริเวณขาหนีบอาจ บวมโต เจ็บปวด และเกิดเป็นฝีหนอง
      • ฝีหนองอาจแตกออก ทำให้มีของเหลวไหลออกมา
      • ในบางกรณี ต่อมน้ำเหลืองอักเสบอาจทำให้เกิดความเจ็บปวดในการเดินหรือเคลื่อนไหว
    • อาการอื่น ๆ ที่อาจพบร่วม
      • มีไข้ต่ำ ๆ
      • รู้สึกไม่สบายตัว
      • อาการปวดหรือเจ็บแผลขณะปัสสาวะหรือขณะมีเพศสัมพันธ์

    หากไม่รับการรักษาอย่างถูกต้อง แผลอาจลุกลาม และทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงขึ้น รวมถึงเพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อเอชไอวีได้สูงขึ้น

    ภาวะแทรกซ้อนของโรคแผลริมอ่อน

    หากไม่ได้รับการรักษาอย่างเหมาะสม โรคแผลริมอ่อนอาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนรุนแรงขึ้น เช่น

    • แผลลุกลาม และติดเชื้อแทรกซ้อน หากไม่ได้รับการดูแลที่ดี แผลอาจเกิดการอักเสบรุนแรงจนเป็นแผลเรื้อรัง
    • การติดเชื้อเอชไอวีง่ายขึ้น ผู้ที่มีแผลริมอ่อนมีความเสี่ยงสูงกว่าปกติในการติดเชื้อเอชไอวี เนื่องจากแผลเปิดทำให้ไวรัสเข้าสู่ร่างกายได้ง่ายขึ้น
    • เกิดแผลเป็น หรือความผิดปกติของอวัยวะเพศ หากแผลหายช้า หรือมีการอักเสบซ้ำ ๆ อาจทำให้เกิดพังผืด และรอยแผลเป็นที่อวัยวะเพศ
    • ต่อมน้ำเหลืองอักเสบจนเป็นฝีหนองขนาดใหญ่ ฝีหนองที่ขาหนีบอาจทำให้เกิดการติดเชื้อรุนแรง และทำให้เกิดอาการเจ็บปวดรุนแรง
    แนวทางการรักษาโรคแผลริมอ่อน

    แนวทางการรักษาโรคแผลริมอ่อน

    โรคแผลริมอ่อนสามารถรักษาให้หายขาดได้ โดยการใช้ยาปฏิชีวนะ ซึ่งช่วยกำจัดเชื้อแบคทีเรีย Haemophilus ducreyi อย่างมีประสิทธิภาพ

    • การใช้ยาปฏิชีวนะ
      • Azithromycin ขนาด 1 กรัม รับประทานครั้งเดียว
      • Ceftriaxone ขนาด 250 มิลลิกรัม ฉีดเข้ากล้ามเนื้อ
      • Erythromycin ขนาด 500 มิลลิกรัม รับประทานวันละ 4 ครั้ง เป็นเวลา 7 วัน
    • การดูแลแผล
      • ควรล้างแผลด้วยน้ำเกลือหรือน้ำสะอาดทุกวัน
      • หลีกเลี่ยงการแกะแผลเพื่อลดการแพร่กระจายของเชื้อ
      • หากมีฝีหนองที่ขาหนีบ อาจต้องให้แพทย์ทำการระบายหนองออก
    • หลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์ระหว่างการรักษา ควรงดมีเพศสัมพันธ์จนกว่าจะแน่ใจว่าโรคหายขาดและไม่มีการแพร่เชื้อไปยังผู้อื่น

    วิธีป้องกันโรคแผลริมอ่อน

    เนื่องจากโรคนี้แพร่กระจายผ่านทางเพศสัมพันธ์เป็นหลัก การป้องกันที่ดีที่สุดคือการปฏิบัติตัวอย่างปลอดภัยเมื่อมีเพศสัมพันธ์ โดยสามารถทำตามคำแนะนำต่อไปนี้

    • ใช้ถุงยางอนามัยทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์ ถุงยางอนามัยช่วยลดโอกาสในการติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ แม้ว่าถุงยางอนามัยจะไม่สามารถป้องกันโรคได้ 100% แต่ช่วยลดความเสี่ยงได้มาก
    • หลีกเลี่ยงการมีคู่นอนหลายคน การเปลี่ยนคู่นอนบ่อย ๆ จะเพิ่มความเสี่ยงในการติดโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ รวมถึงแผลริมอ่อน
    • ตรวจสุขภาพทางเพศสัมพันธ์เป็นประจำควรเข้ารับการตรวจโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ทุก 6 เดือน หรือบ่อยขึ้นหากมีพฤติกรรมเสี่ยง
    • ห ลีกเลี่ยงการสัมผัสแผล หากพบว่าคู่ของคุณมีแผลผิดปกติ ควรหลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์จนกว่าจะได้รับการวินิจฉัย และรักษา
    • ดูแลสุขอนามัยของอวัยวะเพศ ล้างอวัยวะเพศด้วยน้ำอุ่น ละสบู่อ่อน ๆ เพื่อป้องกันการติดเชื้อแบคทีเรีย

    อ่านบทความอื่น ๆ เพิ่มเติม

    โรคแผลริมอ่อน เป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ที่สามารถป้องกันได้หากมีพฤติกรรมทางเพศที่ปลอดภัย การใช้ถุงยางอนามัย ตรวจสุขภาพเป็นประจำ และมีการดูแลสุขอนามัยที่ดี จะช่วยลดโอกาสในการติดเชื้อ หากพบอาการผิดปกติ ควรเข้ารับการตรวจรักษาทันทีเพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงกว่าเดิม

เราใช้คุกกี้เพื่อพัฒนาประสิทธิภาพ และประสบการณ์ที่ดีในการใช้เว็บไซต์ของคุณ คุณสามารถศึกษารายละเอียดได้ที่ นโยบายความเป็นส่วนตัว และสามารถจัดการความเป็นส่วนตัวเองได้ของคุณได้เองโดยคลิกที่ ตั้งค่า

Allow
Privacy Preferences

คุณสามารถเลือกการตั้งค่าคุกกี้โดยเปิด/ปิด คุกกี้ในแต่ละประเภทได้ตามความต้องการ ยกเว้น คุกกี้ที่จำเป็น

Allow All
Manage Consent Preferences
  • Always Active

Save