Tag: STI

โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ (STI หรือ STD) คือ กลุ่มโรคที่สามารถแพร่เชื้อผ่านการมีเพศสัมพันธ์ทั้งทางช่องคลอด ทวารหนัก หรือปาก โรคเหล่านี้สามารถเกิดได้จากเชื้อแบคทีเรีย ไวรัส เชื้อรา หรือปรสิต และเป็นปัญหาสุขภาพที่สำคัญทั่วโลก การเข้าใจ และตระหนักถึงวิธีการป้องกัน และดูแลตัวเองจึงเป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยลดความเสี่ยง และรักษาสุขภาพทั้งกาย และใจให้แข็งแรง

STI/STD คืออะไร?

STI (Sexually Transmitted Infections) และ STD (Sexually Transmitted Diseases) มีความหมายใกล้เคียงกัน แต่มีความแตกต่างเล็กน้อย

• STI การติดเชื้อที่เกิดจากการมีเพศสัมพันธ์ ซึ่งบางครั้งอาจไม่มีอาการแสดง เช่น การติดเชื้อ HPV ที่ไม่มีหูดปรากฏ
• STD โรคที่เกิดจากการติดเชื้อจากการมีเพศสัมพันธ์ เช่น หนองในแท้ ซิฟิลิส หรือเริมที่อวัยวะเพศ ซึ่งแสดงอาการชัดเจน

ตัวอย่างของโรคในกลุ่มนี้ ได้แก่

• โรคที่เกิดจากแบคทีเรีย: หนองในแท้ หนองในเทียม ซิฟิลิส
• โรคที่เกิดจากไวรัส: เริมที่อวัยวะเพศ หูดหงอนไก่ เอชไอวี
• โรคที่เกิดจากปรสิต: พยาธิในช่องคลอด

การแพร่กระจายของโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ 

โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์  สามารถแพร่กระจายได้หลายวิธี

• การมีเพศสัมพันธ์โดยไม่มีการป้องกัน ทั้งทางช่องคลอด ทวารหนัก หรือปาก
• การสัมผัสสารคัดหลั่ง เช่น น้ำอสุจิ ตกขาว เลือด
• การสัมผัสผิวหนังที่มีรอยโรค เช่น เริมที่อวัยวะเพศหรือหูดหงอนไก่
• การใช้เข็มฉีดยาร่วมกัน โดยเฉพาะในกลุ่มผู้ใช้ยาเสพติด
• การแพร่เชื้อจากแม่สู่ลูก ในระหว่างการตั้งครรภ์ การคลอด หรือการให้นมบุตร

อาการของโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ 

อาการของโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์  อาจแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับชนิดของโรค โดยอาการที่พบบ่อย ได้แก่

• ปัสสาวะแสบขัดหรือมีหนอง
• อาการคัน ผื่น หรือตุ่มน้ำบริเวณอวัยวะเพศ
• แผลบริเวณอวัยวะเพศ หรือรอบปาก
• ตกขาวผิดปกติ เช่น มีกลิ่นเหม็น สีเปลี่ยนแปลง
• อาการปวดในอุ้งเชิงกรานหรือปวดขณะมีเพศสัมพันธ์

การวินิจฉัยโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์

• การตรวจร่างกาย แพทย์จะตรวจอาการ และสอบถามประวัติสุขภาพ และพฤติกรรมเสี่ยง
• การตรวจทางห้องปฏิบัติการ การตรวจเลือด ตรวจปัสสาวะ หรือการเก็บตัวอย่างจากอวัยวะเพศ
• การตรวจเพิ่มเติม เช่น การตรวจ Pap smear ในผู้หญิงเพื่อตรวจหาเชื้อ HPV

การรักษาโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์

• เชื้อแบคทีเรีย และปรสิต ใช้ยาปฏิชีวนะหรือยาฆ่าเชื้อ เช่น การรักษาหนองในแท้ ซิฟิลิส หรือพยาธิในช่องคลอด
• เชื้อไวรัส ใช้ยาต้านไวรัส เช่น การรักษาเริม เอชไอวี หรือ HPV
• การปฏิบัติตัวระหว่างการรักษา
  • หลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์จนกว่าการรักษาจะเสร็จสมบูรณ์
  • แจ้งคู่ครองหรือคู่นอนเพื่อรับการตรวจ และรักษา

ผลกระทบจากโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ หากไม่ได้รับการรักษา

หากไม่ได้รับการรักษาโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์  อาจส่งผลกระทบร้ายแรง เช่น

• ภาวะมีบุตรยาก จากการอักเสบในอุ้งเชิงกรานในผู้หญิง หรือผลกระทบต่อระบบสืบพันธุ์ในผู้ชาย
• การติดเชื้อรุนแรง เช่น การติดเชื้อในกระแสเลือดที่อาจเป็นอันตรายถึงชีวิต
• การแพร่กระจายเชื้อ สู่คู่ครอง หรือทารกในครรภ์
• ภาวะเรื้อรัง เช่น โรคเอดส์ในผู้ติดเชื้อเอชไอวี

การป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์

• ใช้ถุงยางอนามัย ใช้ถุงยางอนามัยทุกครั้งเมื่อมีเพศสัมพันธ์
• ตรวจสุขภาพเป็นประจำ ตรวจหาโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ เป็นระยะเพื่อป้องกันการแพร่กระจาย
• จำกัดจำนวนคู่นอน ลดความเสี่ยงโดยการมีคู่นอนเพียงคนเดียวที่ปลอดภัย
• รับวัคซีน เช่น วัคซีน HPV และวัคซีนตับอักเสบบีช่วยลดความเสี่ยงของโรคบางชนิด
• หลีกเลี่ยงสารเสพติด ลดความเสี่ยงที่เกี่ยวข้องกับการใช้ยาเสพติดหรือแอลกอฮอล์
• การสื่อสารกับคู่ครอง พูดคุยเกี่ยวกับประวัติสุขภาพ และการป้องกันโรคร่วมกัน

การดูแลตัวเอง เมื่อเป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์

• ปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์ รับประทานยาตามที่แพทย์สั่งให้ครบถ้วน และตรงเวลา
• หลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์ หลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์จนกว่าจะรักษาหายสนิท เพื่อลดความเสี่ยงในการแพร่เชื้อ
• แจ้งคู่ครองหรือคู่นอน ให้คู่ครองหรือคู่นอนทราบสถานะของโรค และเข้ารับการตรวจรักษา
• ดูแลสุขภาพร่างกาย และจิตใจ รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ดื่มน้ำมากๆ และพักผ่อนให้เพียงพอ หลีกเลี่ยงความเครียด และหาเวลาผ่อนคลายเพื่อเสริมสร้างสุขภาพจิต
• ป้องกันการติดเชื้อเพิ่มเติม หลีกเลี่ยงการใช้ของส่วนตัวร่วมกับผู้อื่น เช่น ผ้าเช็ดตัว หรือของมีคม

อ่านบทความอื่น ๆ เพิ่มเติม

• การตรวจโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ : ความสำคัญ และขั้นตอนที่ควรรู้
• ตรวจเอชไอวี : ทำไมต้องตรวจ และตรวจได้ที่ไหนบ้าง?

โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ เป็นปัญหาสุขภาพที่สามารถป้องกันได้ด้วยความรู้ และการดูแลตัวเอง การใช้ถุงยางอนามัย ตรวจสุขภาพเป็นประจำ และหลีกเลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยงเป็นสิ่งสำคัญ นอกจากนี้ การตรวจพบโรคในระยะแรก และได้รับการรักษาอย่างถูกต้องช่วยลดผลกระทบในระยะยาว การดูแลตัวเอง และคู่ครองเป็นกุญแจสำคัญในการรักษาสุขภาพที่ดี และป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์